Tagarchief: elektriciteit

VRIJESCHOOL – (Kring)spelen (8)

Geplaatst op 15 juli 2024| Een reactie plaatsen

.

In het tijdschrift ‘De Kaarsvlam‘ en in haar boek ‘Verborgen wijsheid van oude rijmen‘ legt Mellie Uyldert oude kinderspelen uit.
Zit er een bepaalde ‘wijsheid’ in verborgen of zijn ze ‘zo maar’.
In haar artikel over ‘de levensgeest‘ vinden we raakpunten met wat Steiner over de etherkrachten zegt, al zijn er verschillen.
Al met al interessante gezichtspunten en daar we op de vrijeschool vooral in de kleutergroepen veel spelen, dus ook kringspelen, geeft het wellicht een verdieping aan waarmee je bezig bent.

.

ZAKDOEKJE LEGGEN
.

Alle kinderen staan stil in een kring, behalve één, want die loopt buiten de kring er rond omheen, met een zakdoek in de hand. De kinderen in de kring mogen niet omkijken. Op de laatste regel van het lied legt het zakdoekenkind het zakdoekje achter een kind in de kring.
Nu mogen de kinderen omkijken of soms het zakdoekje achter hen ligt. De neerlegger is er al vandoor gegaan, want die weet dat de vinder achter hem aan komt. Deze moet hem zien te tikken, voordat dat die de lege plaats in de kring heeft bereikt, daar is hij veilig; wordt hij eerder getikt, dan is hij ‘m’ nog een keer, anders het andere kind.
Er is een variant dat de getikte de tikker weer opnieuw mag proberen terug te tikken.

De kring zingt:**

Zakdoekje leggen, niemand zeggen,
’k Heb de hele nacht gewaakt,
Twee paar schoenen heb ik af gemaakt,
Eén van stof en één van leer,
Hier leg ik mijn zakdoekje neer!

Dit kringspel zou betekenen dat de levensgeest of de priester ervan buiten de kring van de gewone mensen loopt. Zij mogen niet omkijken: de blik van de priester – is volgens Uyldert ‘hooggeladen‘ [zie verder] zou te gevaarlijk zijn geweest.
Het neerleggen van de zakdoek zou oorspronkelijk het afgeven van levenskracht zijn die de priester deed overgaan op de ander door aanraking met een graszode of een berkentak. Later werd de zode in een doek geknoopt; de zakdoek bleef over.

In dit opzicht doet de levensgeest zich ook voor in de gedaante van de paashaan die een ei* neerlegt.

Dat de priester en/of paashaan maken dat ze wegkomen, kan er mee te maken hebben dat degene die de levenskracht ontving, er niet zo op gesteld was de priesterfunctie op zich te nemen – die werd dus teruggeven, wat niet altijd lukte.
In de oudheid zou dat anders zijn geweest. Iemand die priester wilde worden ‘laadde zich hoog op’ en mat dan zijn kracht met de priester. Wanneer deze werd overwonnen (gedood) werd hij de priester. 

In vele spelen komt het ‘tikken’ voor. Het ‘hooggeladen’ krijgt bij Uyldert nu de inhoud van een elektrische kracht die bij aanraking op het andere, de ander overging. We kunnen daarbij denken aan ‘handoplegging’ waarbij een gezond iemand zijn levenskracht doorgeeft aan een zieke. Zo kan ook de priesterkracht die iemand heeft verkregen overgaan op een ander.

Over de elektriciteit merkt Uyldert op dat er grovere en fijnere bestaat. In de Germaanse streken werd dit ‘heil’ genoemd, bij de oude Romeinen numen. Iemand die een hoge lading had, kon overwinnen en succes boeken. Hij werd imperator genoemd, de hoge lading zelf heette imperium.
Een aanraking die goed voor je was, bv. met een altaarsteen noemde men contactus; een aanraking die je (alle) kracht ontnam: contagio. 
In de psychologie wordt wel het woord mana gebruikt, zoals de wijzen van Hawaï, de Kahuna’s dat deden.
Het mana kan grof zijn, dan is het lichamelijk of dierlijk; fijner en dan is hoger-psychisch of menselijk mana en het allerfijnst zijn bij het geestelijk of goddelijke mana.

Wie getikt wordt, is ‘hem’, d.w.z. de dupe, het slachtoffer, hij komt in de macht van de tikker. Of hij mag niet meer meedoen of komt in de gevangenis, evt. tot hij wordt verlost; of hij is zelfs ‘dood’. Dit is dus de ‘contagio’. 

Uyldert zegt: 

‘De getikte kan tegen dat hogere potentiaal niet óp, hij geraakt onder lichamelijke, psychische of geestelijke overmacht. Dit is de magie van het dagelijks leven in de maatschappij!’
[Het lijkt mij niet moeilijk dit te ‘vertalen’ naar de maatschappij van 2024!)

De twee paar schoenen zijn kennelijk voor het bruidspaar, nadat de bruidegom de levenskracht ontvangen heeft.

*In Vlaanderen kent men het spel ook, maar daar gaat het om het ei

Ei, kok, een ei!
De kok zal leggen!
Als hij legt, wat legt hij dan?
Gele eitjes, groene eitjes, allerhande eiertjes —
Om het hoekje van de hegge, daar zal ik mijn eitje leggen . . .

[In het stukje over de levensgeest, wordt gezegd dat deze ‘kok’ het Franse coque is, d.w.z. de haan]

Ook hier moet je niet omkijken:

de die ommekijkt
die krijgt een slag, een donderslag.

Nog veel meer verklaringen

Melodie

.

Ritme, waaronder ritmen in de natuur: alle artikelen

Spel: alle artikelen

Peuters/kleuters: alle artikelen

Vrijeschool in beeld: kleuters: alle beelden

.

3272-3079

.

.

.

.

Een reactie plaatsen

Geplaatst in Uncategorized

Getagged , , ,

VRIJESCHOOL – Opvoedingsvragen – media (19-12/3)

Geplaatst op 28 februari 2021| Een reactie plaatsen
.

In mijn jeugd zei mijn grootmoeder nog weleens ‘dat iets van de duivel’ was. Als kind begreep ik dat niet zo goed, maar het is me toch bijgebleven. Terugkijkend op wat mijn oma bedoelde, zie ik nu dat de grootste gemene deler daarvan was, dat iets ‘onmenselijk’ was, wegvoerde van ‘het menselijke’. Je kon het beter maar vermijden, links laten liggen, het deed jou, je medemens en de wereld geen goed.
Als ik onderstaand artikel lees, komen de herinneringen aan grootmoeder weer boven. Had ze gelijk, al was het met haar woorden? 
Nu, dat er zoiets bestaat als ‘krachten die wegleiden van het menselijke’, is – ook in deze tijd – bijna met ogen dicht, te ervaren.
Dat mag niet leiden tot een vage manier van ‘complot-denken’. Juist met bewustzijn doorgronden van wat er in de wereld gebeurt, waarmee we geconfronteerd worden (wie heeft/hebben het uitgevonden; wie heeft/hebben het geïntroduceerd en waarom?) moet – als opvoeder en leraar in ieder geval: onze kinderen hebben ermee te maken – onze diepe interesse hebben. 
Daarbij zijn de vele gezichtspunten die naar voren kunnen worden gebracht, de basis waarop we zelf kunnen nadenken en conclusies kunnen trekken. Vandaar de keuze voor dit artikel op deze blog.

Hester Anschütz, Motief 190, mrt. 2015
.

Andreas Neider over de hemelse strijd om de levenskrachten van de mens

DIGITALE MEDIA IN SPIRITUEEL PERSPECTIEF

Even googelen, facebook checken op iets nieuws, een sms’je sturen of een e-mail schrijven. We leven ons leven met behulp van elektronische apparaten, maar doet dat ook wat met ons? Zakken we onder invloed van al die techniek, zonder het te merken, weg in een wereld onder onze natuurlijke staat van zijn, in een ‘ondernatuur’ zoals Rudolf Steiner dit noemde?
Andreas Neider, auteur en leraar Antroposofie en Mediapedagogiek in Stuttgart, onderzocht jarenlang de digitale media en het gebruik ervan. Hij zet deze in een spiritueel perspectief.

Als internet en computers zo slecht voor ons zijn, laten we ze dan gewoon verbieden. In Taiwan is dit het antwoord op de schadelijke invloed van digitale media.[1] Recentelijk is het voor kinderen onder de twee jaar in dit land per wet verboden met de iPad te spelen of met enig ander elektronisch ‘gadget’. Kinderen tot achttien jaar mogen slechts een redelijke tijd per dag achter het computerscherm te vinden zijn. Het is bijzonder te noemen dat een regering de gevaren van mediagebruik op deze manier serieus neemt, maar de Taiwanese manier om het gevaar tegemoet te treden ligt niet geheel in onze westerse gedachte over vrijheid van het individu. Ook Rudolf Steiner zag het antwoord op de gevaren die de techniek met zich meebrengt in een wat andere vorm. Kort voor zijn overlijden, in maart 1925, waarschuwde hij in een brief aan de Antroposofische Vereniging dat “het meeste dat via de techniek in de cultuur werkzaam is en waar we diep door ingesponnen zijn, geen ‘natuur’ is, maar ‘ondernatuur’. Dat is een wereld, die zich naar onder toe van de natuur losmaakt.”

Ondernatuur

“Elektrische stroom, waar alle technologie op gebaseerd is, noemt Steiner ‘ondernatuur’, omdat deze voor ons niet echt zintuigelijk waarneembaar is,” zegt Andreas Neider. Hij onderzocht media en mediagebruik vanuit antroposofisch geesteswetenschappelijk oogpunt. “Het internet en alle digitale technologieën lijken in hun opbouw en structuur op het zenuwstelsel en de hersenen van de mens. Door het gebruik van de digitale technologie worden de overeenkomsten tussen de menselijke bouw en de techniek steeds weer benadrukt. Hierdoor worden de afstervende krachten, die we met name in het zenuwstelsel van de mens vinden en die de levenskrachten tegenwerken, overheersend in de mens.”

De mens is volgens het antroposofische mensbeeld driegeleed, met een ritmisch stelsel, de stofwisseling en het zenuwstelsel. Dit laatste maakt het ons mogelijk te denken, maar hierdoor is er constant een proces van afstervende krachten in de mens gaande. Hierdoor worden levenskrachten of ook wel etherkrachten ‘verbruikt’, die je tijdens de slaap weer aanvult. Maar ook bezigheden tijdens je wakkere bewustzijn helpen levenskrachten op te bouwen, zoals kunstbeoefening of bewustzijnsscholing, meditatie, wandelen in de natuur, reine gedachtes. “Deze openen de blik op de geestelijke wereld,” aldus Neider. Dit is wat Steiner de ‘bovennatuur’ noemde.

Noodzakelijke strijd

Niets van wat wij als mensen ervaren in de wereld is puur abstract, zegt Steiner, we zien alleen vaak niet wat er achter een fenomeen leeft of werkt, welke geestelijke wezens of krachten er actief zijn. Dit geldt ook voor de techniek en voor elektrische stroom, voor alle digitale media. Steiner noemt ze krachten die onder invloed van Ahriman werken, de geestelijke macht die de mens in de materie wil vastketenen en daarmee de ontwikkeling van de vrije mens tegenhoudt. Dit doet hij onder meer via de werking van de digitale media op onze ziel in denken, voelen en willen. Hij verduistert op die manier de etherische krachten in de mens.
Etherkrachten zijn de bron die een mens nodig heeft om onder meer zijn fysieke lichaam te vormen tijdens de eerste levensjaren op aarde, maar als dit zo rond zijn zevende jaar is afgerond, komen de etherkrachten vrij voor andere doeleinden, zoals het geheugen en het denken. De mens kan ze gebruiken voor zijn voorstellingsvermogen bijvoorbeeld, maar een volwassen mens die niet bewust bezig is zijn vrijgekomen levenskrachten op bezigheden in de bovennatuur te richten, kan onbewust slachtoffer worden van Ahrimans handlangers. Wakker worden voor dit proces, maakt je bewust van je eigen innerlijke macht over die levenskrachten. Zo kun je ze blijven gebruiken om onder meer contact met de geestelijke wereld te maken. Volgens Steiner een noodzaak voor de toekomst van de mensheid en de aarde. In Neiders woorden: “Het bewustzijn in de etherische wereld wakker maken.” De etherische wereld is volgens Steiner heel dicht bij onze zichtbare aardse wereld te vinden, het is de wereld waar engelen en gestorvenen leven.

Gevallen engelen

De strijd om de levenskrachten is er overigens een die gevoerd moet worden. Zonder de keuze tussen goed en kwaad, uit eigen vrije wil, kan de mens zich niet ontwikkelen en kan hij niet tot de ontwikkeling van de bewustzijnsziel komen. De strijd met Ahriman is in alle hevigheid losgebarsten sinds het begin van het Michaëltijdperk, dat volgens Steiner in 1879 begon. De invloed van de ‘tegenkrachten’ zoals Ahriman op de mens, is toen gegroeid. Steiner beschrijft hoe de aartsengel Michaël in dat jaar het gevecht afrondde met engelen die onder de invloed van Ahriman waren gekomen. Deze afvallige engelen werden door Michaël uit de geestelijke wereld verstoten, zodat de etherische wereld van de engelen weer gezuiverd was. De gevallen engelen belandden op aarde, tussen en bij de mensen en werken sindsdien mee met Ahriman, tegen de ontwikkeling van de mensheid in.

Begin twintigste eeuw, om precies te zijn in 1917, werden in de aardse wereldgeschiedenis de eerste gevolgen van de gevallen engelen zichtbaar, beschrijft Neider. In dat jaar werden de materialistische tendensen in de wereld sterker en werden er bloedbaden aangericht vanuit racistische gedachtes, gruwelijkheden die de mensen in het aardse trokken. Een andere vorm van het kwaad waren de spiritistische stromingen, waarin valse en onechte spirituele beelden werden getoond, die de mensen wegleiden van de ware beelden van de geestelijke wereld.

Harry Potter

Deze valse schijnbeelden ziet Neider ook terugkomen in de zeer populaire genres Science fiction en fantasy in zowel literatuur als films en computerspelletjes. Neider noemt deze beelden een soort ‘inenting tegen het spirituele’. “Deze vaccinatie werkt precies als een inenting tegen een lichamelijke ziekte, door gebruik te maken van de ziekmakende stof, in dit geval spirituele beelden, maar met onechte spirituele inhouden.” Hij geeft als voorbeeld hoe de etherische wereld, waar gestorvenen leven, vaak als donker en angstaanjagend wordt afgeschilderd, waar zombies en vampiers rondwaren. Deze beschrijving komt niet overeen met hoe Steiner de etherische wereld van de gestorvenen beschrijft. “Als iemand veel van die onechte beelden consumeert, wordt hij immuun voor ware spiritualiteit. Niet alle jongeren laten zich overigens inenten. Bij velen werken de vaccinatiestoffen niet. Zij worden wakker voor de echte geestelijke wereld, omdat ze er tenslotte als mensen in thuis zijn.”

Niet alle beelden in de films en boeken zijn onecht, meent Neider. Zo ziet hij bijvoorbeeld in de verhalen van Lord of the Rings en Harry Potter kloppende beelden van het kwaad en de ondernatuur. De bovennatuur is bijna nergens te vinden. Waar het kwaad wordt overwonnen, gaat dat op de manier uit de oude tradities, vanuit de gedachte ‘oog om oog, tand om tand’, met gebruik van oude magie. “Het hele epos in deze boeken en films is hierdoor naar het verleden gericht.” Het is een beetje de oplossing van Taiwan: het kwaad achter slot en grendel en dan doen of het er niet is.

Apocalyps

Voor Neider is het gevecht dat er wordt gevoerd tussen de geestelijke machten om de levenskrachten en de ontwikkeling van de mens nog lang niet ten einde. Hij ziet de strijd in de etherische wereld terug in de beschrijvingen van Johannes in de Apocalyps, het laatste boek van het Nieuwe Testament. Volgens Neider zijn de tegenmachten ook gericht bezig geweest de verspreiding van de antroposofische geesteswetenschappelijke kennis tegen te houden. Zo schrijft hij in het nawoord van het boek Der Mensch zwischen Über- und Unternatur: Das Erwachen des Bewusstseins im Atherischen und die Gefährdung der freien Kräfte: “Ik ben sinds 33 jaar met de antroposofische scholingsweg verbonden. In de tijd dat ik me heb verdiept in de media-inhouden en de gevolgen van de computertechniek en het internet op de wereld, is mij duidelijk geworden dat het hiermee verbonden spirituele materialisme, de inenting tegen alles wat spiritueel is en de surrogaten die we nu van de etherische wereld te zien krijgen de belangrijkste oorzaken zijn dat de antroposofische geesteswetenschap tegenwoordig niet veel wijder verbreid is onder de mensheid.”

En het gevecht is nog lang niet voorbij. Neider: “De strijd waarin we ons nu bevinden, zal nog lang voortduren. Dat is geen zaak van eeuwen, maar van duizenden jaren. Hoe het zal aflopen, hangt van elk afzonderlijk individu af, hoe dat zich door meerdere reïncarnaties en aardelevens heen opstelt en ontwikkelt. Controle krijgen over je eigen omgang met pc en internet, dit leren beheersen, kun je de eerste proeve van bekwaamheid noemen in deze voortdurende strijd. Maar voor het voorbij is, zal dit gevecht ons nog veel sterker in verbinding brengen met het machinale, in een mate die we ons nu nog helemaal niet kunnen voorstellen. Je hoeft er science-fictionliteratuur maar op na te slaan om hier een idee van te krijgen, die staat vol met visioenen van wat ons nog te wachten staat.” Neider doet wat hij als mens kan: “Ik probeer me niet te laten beheersen door de elektronische apparaten en het internet. Dat lukt niet altijd, maar anders was het ook geen gevecht.” 

1 http://edition.cnn.com/2015/02/03/intl_opinion/taiwan-ipads-kids/index.html

Bronnen

Andreas Neider, Der Mensch zwischen Über- und Unternatur: Das Erwachen des Bewusstseins im Atherischen und die Gefahrdung der freien Krafte (2012).

Rudolf Steiner, Von der Natur zur Unter-Natur, in: Anthroposophische Leitsatze, GA 26 (1998),
Vertaald

Werkgroep Techniek
Vrijeschoolbeweging : antroposofische visie op ITC

Andreas Neider (1958) studeerde filosofie, ethnologie, geschiedenis en politicologie en werkte zeventien jaar voor de uitgeverij Verlag Freies Geistesleben. In 2002 startte hij zijn eigen Cultuuragentschap ‘ Von Mensch zu Mensch’ en sinds tien jaar organiseert hij jaarlijks een congres over scholing in Stuttgart. Neider houdt voordrachten over mediapedagogiek in scholen voor zowel kinderen als volwassenen.

Voor meer informatie: http://www.andreasneider.de.

Menskunde en pedagogie: alle artikelen

Opvoedingsvragen over tv. onder nr. 19

Vrijeschool in beeld: alle beelden

.

2475-2322

,

,

,

 

Een reactie plaatsen

Geplaatst in menskunde en pedagogie, vrijeschool pedagogie

Getagged , ,

VRIJESCHOOL – 6e, 7e klas – natuurkunde – overzicht

Geplaatst op 9 november 2017| Een reactie plaatsen

.

Dit verslag werd gemaakt door Jan van Gils, nadere gegevens onbekend

.

Hieronder volgt een schematisch overzicht van de onderwerpen van het vak natuurkunde in klas 6 en 7. Het is gemaakt in de tijd dat klas 7 nog bij de basisschool hoorde. Nu dat niet meer zo is, lijkt het verstandig dat de leerkrachten van klas 6 en 7 – de laatste zal naar alle waarschijnlijkheid op een andere locatie werken – de stof goed op elkaar afstemmen.

Dit verslag is ontstaan n.a.v. diverse werkbijeenkomsten om het leerplan natuurkunde concreter uit te werken.

In de artikelen die een onderwerp behandelen, kan het zijn dat er een verschil is van aanbieding per leerjaar.

NATUURKUNDE

Aandachtspunten die van belang kunnen zijn bij het voorbereiden van de periode natuurkunde in de benedenbouw:

– Welke bijdrage kan dit vak leveren aan de ontwikkelingsweg die de kinderen doormaken? (Het vak is een middel en geen doel op zich).

– Waar haal ik de motivatie vandaan om voor dit vak enthousiast te worden. De initiatiefkracht van de opvoeder is doorslaggevend.

– Ontwikkelingsfase: (een zeer beknopte schets, met een trefwoord:

klas 4  breuken, biologie, godenschemering
klas 5 biologie
klas 6 natuurkunde
klas 7 scheikunde  stofverandering
klas 8 perspectief   uiterlijk
klas 9 humor          innerlijk leven

In klas 4/5 is er nog geen sprake van een gerichte natuurkundeles, maar de kinderen ervaren wel al allerlei natuurkundige verschijnselen

belevingen en fenomenen met bv.
warmte brandglas
licht verrekijker

klas 6:
De kinderen leven nog in de volheid van hun ziel (spieren).
Benaderen van de wereld vanuit de beleving die doorzien gaat worden (begrijpen).

Klas 7
De kinderen incarneren tot in hun botten.
Het mechanische wordt van binnenuit ervaarbaar. Het causale analytische denken wordt actueel.

Klas 8-
Innerlijk dringen de kinderen door tot in het kristallijne. Getalsverhoudingen en eenheden.

Klas 9
lk-inslag. In de ziel ontstaat een polariteit. De twee hoofdthema’s zijn
warmte  ↔  elektriciteit

Duur van de periode:

6e klas                                           7e klas                                                   8e t.m. 12e klas
4 weken                                     4 weken of                                                       4 weken                                                                              3+    2 weken mechanica

Thema’s
6e klas : volgorde van behandeling:
akoestiek
licht
warmte
elektriciteit
magnetisme

7e klas
licht
akoestiek
warmte
elektriciteit
magnetisme
mechanica

8e klas
 ook alle thema’s behandelen met een accent op hydraulica en aerodynamica   

Duur:
Minimaal 3 à 4 dagen voor één onderwerp.
Ieder thema exemplarisch behandeld. (In de bovenbouw sterker thematisch)

Aanpak:
=Het allerbelangrijkste is om bij de kinderen ‘interesse’ en een ‘vraagstelling’ die vanuit de ‘verwondering’ ontstaat wakker te roepen.

= Zo met verschijnselen omgaan dat in directe bewoordingen uitgesproken wordt wat de waarneming en de beleving biedt, (waarnemingsoordelen).

=Vervolgens je verstand gebruiken om inieuwe proefopstellingen, waarnemingsmogelijkheden te creëren.

=Verwante fenomenen zoeken en die ernaast plaatsen (vergelijkende methode).

Eenzijdige wegen:
=veel vertellen, weinig proeven
=alsmaar (spectaculaire) proeven doen.

Zoek een afwisseling en evenwicht tussen de sympathie-(waarnemen) en antipathiekrachten (voorstellen, herinneren, begrijpen).

In het waarnemen trek je de kinderen naar buiten, gericht op de natuur, waarnemend verbind je je met de natuur.
In het voorstellen en begrijpen verbindt het kind zich met het goddelijk-scheppende in de wereld.
Het grote gevaar in de huidige tijd is om je in je eigen ziel op te sluiten, waardoor het ervaringsgebied ingedamd wordt.
Waarnemen en voorstellen, beide zijn de poorten waardoor de mens zich met de wereld kan verbinden.

– Doe alle proeven vooral zelf
– Voer de proeven niet te klein uit
– Laat de kinderen ook zelf proeven doen
– Klassenproeven: let op de afstand!
– Ieder thema heeft ook een specifieke behandelingswijze.

magnetisme
elektriciteit
mechanica                zijn wat wezensvreemd; je moet (ermee) doen, direct ervaren

warmte
licht                           zijn wezensverwant; ook beeld; beleving sterk

klank zit er tussenin

Pas op voor: model- en analogievoorstellingen e.d.

Bijvoorbeeld:
=elektrisch neutraal wil zeggen evenveel + en – .
= er loopt een stroom
=inleidingen geven over het vakgebied (beter is het achteraf samenvattingen te geven
=de toon komt uit de stemvork
=alle kleuren in het licht
=definities – zoals warmte is beweging van deeltjes; mechanica is……..

een begrip verwijst naar een fenomeen, niet naar een voorstelling of model.

Het leren kennen van de wereld gebeurt niet door definities maar door inleving en karakterisering van fenomenen.

=wanneer de samenhangen van een proefversie doorzien wordt, kun je niet meer vragen ‘waarom is dit zo’.

LEERPLAN
Naast een korte karakterisering van het thema volgt een lijst met proeven die in aanmerking komen voor de betreffende klas.

Algemeen:
De thema’s zo aanzetten dat het kind er vanuit zijn ervarings- en belevingswereld bij kan aansluiten.
Voor het laatst is er bij de 6-klassers de vanzelfsprekende houding mens en wereld is een eenheid.
Daarom in de 6e klas vanuit grote samenhangen en totaliteiten naar de afzonderlijke fenomenen afdalen. Beeldend vertellen. Beleefbaar, ruimtelijk.

Voor de 7e klassen is de wereld reeds koud en leeg, het eigen innerlijk maakt zich definitief los uit de omhullende wijsheidsvolle licht- en liefdevolle warmtewereld.
Daarom in de 7″ klas uitgaan van de afzonderlijke fenomenen. De dingen zelf worden bij het vraagstellingsproces betrokken. Het waarneembare krijgt een centralere plaats ten opzichte van het beleefbare.

6″ klas
klank:
sferenharmonie
orkest zingen instrumenten lichaam toonladder interval
7e klas
klank:
stemvork toon beweging vibratie

Waarnemen (het ware ervan nemen, het uiterlijke eraf schillen; innerlijk nabootsen, meeklinken.

6e klas
licht:
 (zwemmen)
kleur: harmonie in de mens
donker (zuigen)

7e klas
licht:
spiegelbeeld
schaduwbeeld
beeldvorming (camera obscura, camera lucida

6e klas
warmte:
holistisch
samenhang zon-aarde
mens-natuur (ademhaling)
atmosfeer
straling/warmte-uitbreiding
koken- zout strooien
kaars

7e klas
warmte:
‘aarde’|
isoleren
waarnemen van de warmte
eigen warmte-organisme
uitzetting

6e klas
elektriciteit:
elektrisch veld
‘de wil om te verdwijnen
egoïsme

7e klas
elektriciteit:
elektrische gesloten kring
‘verzet’
chemische activiteit ↔ spanning
spanning ↔ materiële kring

6e klas
magnetisme:
aardmagnetisme
kompas
veldbeeld van 1 magneet

7e klas
magnetisme:
een magneet breken
veldbeelden van meerdere magneten

6e klas
geen mechanica

7e klas
mechanica:
balans
krachten
katrol/takels
mechanismen

E.e.a. werd opgetekend uit:
Peter Landweer: leerplan beschrijving natuurkunde (6e en 7e klas)
Uitgave Geert Grooteschool Amsterdam
M.von Mackensen: Klang, Helligkeit und Wärme (6-8 Klasse)
R.van Romunde: Warmte, materie en ruimte deel 2

PROEVEN
7e klas
licht:
-kleurenleer: verduisteren/oplichten (met folies of cuvetten =kleurenfilter)

groen                    geel
rood                      blauw (cyaan)
violet                    purpur

psychische werking van kleuren

-prisma: subjectieve proeven kort herhalen
objectieve proefopstelling

heffing/breking met een lichtbundel
spiegel-beeld/ruimte:
=wat zie je wel/niet
= hoe gaan staan om iets te zien in de spiegelruimte
spiegel en glasplaat:
=1 leerling voor én achter de spiegel, wat ziet ieder  (niet) – gezichtsveld
=beeldpositie is onafhankelijk van de waarnemer
=grote spiegel bestrooien met zand/beslaan met condens
=hoe groot moet een spiegel minimaal zijn om je er helemaal in te kunnen zien
=een kaars in een glas water
= kaars (schaduwen) (gekleurde schaduw)
De spiegel kijkt voor mij.
De spiegel verspert mij de weg om mijn blik vrij in de wereld te werpen, ik moet in zijn beeldruimte kijken.
=schrijven in een spiegelruimte
=symmetrische vorm tekening
=links/rechts opdracht voor een spiegel
Spiegelpracticum’ (spiegeltje, papier, potloden)
=trek de kijklijn-richting
=2 spiegels onder een hoek (graden verdeling)
=2 spiegels evenwijdig.

– Spiegeling aan het water, hand, glasplaat.
– Schaduwbeelden:
=in het zonlicht
=gloeilamp (doorzichtig, mat
vorm, grens (onscherp
=oplichten (kleur) ↔ schaduw (duister)
= spiegeling (bespiegelen, fantasie, illusie

schijnen en oplichten van de wereld

schaduw (duister, algemeen

– Beeldvorming – een ruimte verduisteren → 1gaatje (transparant scherm)
Dit is zeer verrassend en onvergetelijk.
=let op de kleur
= door het gaatje kijken/iemand buiten
=gaatje groter en kleiner

– Een objectieve proef opstelling:
= cam.obscura →lichtbeeld in het donker
= cam. lucida → donkerbeeld in het licht

– Zelf maken van een camera obscura
+ de afbeelding van een kaars onderzoeken
+ afstand variëren

– Lenzen:
=samendrukken of oprekken van de lichtruimte
=bril

AKOESTIEK (Akous’t ikos: – het gehoor betreffende)

7e klas
– Herhaling van het orkest, zingen en spreken
– Chladni (de beweging van de plaat)
– de stemvork:
=aanslaan
(met lange benen) – in water, neus, hoofd, tafel, bord, glas, fietsbel, ping-pongbal- Serie stemvorken (toon/afmetingen) toon – beleefbaar
↓
vibratie -waarneembaar

– Klankkast:
=resonantiepijpje
=iedere toon zijn eigen ruimte waarin hij kan klinken
=resonantie met 2 stemvorken/2 snaren/zingen(6e )

– Trillend voorwerp:
=Chladni, liniaal. zaagblad, klepper, tandrad
= gespannen koord (proef Melde)
spanning variëren
of de frequentie variëren (frequentie en golfverdubbeling, octaaf)
=luidspreker

– Timbre ( meeklinken van bepaalde boventonen)
– Draad telefoon
– Hoorn met naald (draaitafel)
– Oog — oor                            oogbeweging-wereldvibratie (oog) (oor)

WARMTE 7e klas
De temperatuurvariaties op enige meters diepte zijn max. 1º C. Op ± 30m diepte is er een constante temp. van 8 à 10ºC. De temp.stijging in oergesteente is ± 1ºC/100m.

– Aardewarmte (mijnen, grotten, vulkanen,geisers)
– Atmosfeer: bliksem, regengoog, poollicht
– Isoleren :5 grote conservenblikken, 5 kleine potjes/blikken

=met de hand de temperatuursverschillen voelen
=dubbel glas, dons dekbed, harige trui, thermosfles, koelkast, spouwmuur, wolkendek.
=C.V., geiser (isolatie/opwarmen/afkoelen).

-Warmtewaarneming: de 3 emmerproef:
=warmte verschillen
=éénworden met de warmtewereld
=beleving te warm/te koud
=koorts/ijlen (ervaringen, dokter)
=mens (buik-hoofd)(organen) (warmtekwaliteiten)

– Uitzetting:
=lucht (handen, in water)
=water
=vaste voorwerpen (pijpjes/staven van  1½  m.)
=ring van ‘ s Gravesande
=2 scheermesjes met een munt. Spijker in een conservenblik slaan.
=rails, bruggen
=als meter gebruiken voor de warmte-toestand, dagverloop, koelkast(olie)
=vergelijken met de kwikthermometer

=ijsvorming in de natuur (isoleren, uitzetten)
glazen pot met deksel in het vriesvak
=kaars/branden:vlamonderzoek (een schaduwbeeld maken).

ELEKTRICITEIT
Schijnwerper /batterijaccu

-Batterij openmaken (zink, koolstof, zwarte pasta)
-De tong als batterij (waar het ’t hardst prikkelt is volgens afspraak -(min)
=zink en koolstof
=andere materialen (schoonschuren)
welke prikkelt: aluminium, zink (-), ijzer, tin, lood, koper, zilver, goud (+) koolstof (+)

– In een glazen pot:
=batterij onderdelen (salmiak= amoniumchloride, mangaanoxide of waterstof-peroxide)
chemisch aantasten van de plaat (—)

– In serie schakelen van zink- koperplaatjes via de tong
– 2 metalen platen (zink, koper) met een vloeipapier ertussen (doordrenkt met een zuur) (5% zwavelzuur)
– Voltazuil (koper/papier/zinkplaatjes)
– Gesloten kring proeven met een accu/batterij
=draad gloeien (lengte variëren, lampje)
=schakelaar + lampje
=magnetisme

Warmte en magnetisme hangen samen met de chemische activiteit van de accu.
De spanning is niet meer direct waarneembaar of beleefbaar.
Batterij 1,5 volt, 4,5 volt accu 12 volt.
De sterkte van het magnetische effect (⊥ op de draad) is een maat voor de intensiteit van het chemische en warmte-effect.
(In het dagelijks taalgebruik wordt dit stroom genoemd – een begrip dat naar een modelmatige voorstelling verwijst.)

– Maak een electro-magneet (koperdraad op een spijker(s)) (batterij 4,5V)
– Een magneto-meter

— onderzoeken van het chemisch actieve (-) en passieve (+) metaal
– Korte, dikke draden → grote warmte, magn. en chem. activiteit
=welke stoffen/vloeistoffen bevorderen of remmen het kring-effect. (Kunststoffen, metalen, vloeistoffen),
– Gloeilampje zelf maken (in een glazen potje hangen)

– Smeltveiligheid. (Een dun draadje dat doorbrandt wanneer de warmte-intensiteit te hoog is).
– Volta en Edison (lamp) biografie/geschiedkundige ontwikkelingen.
-spel

MAGNETISME

– Aansluiten bij de elektro-magneet
– 6 klas afronden en herhalen
– Veldbeeld opbouwen (onzichtbaar werkzaam in de ruimte, magisch werkend op het ijzer, nikkel en kobalt).
Onderzoek ook het menselijk bewustzijnsveld in de ruimte, (waarnemend, voorstellend, herinnering, denken).
=kompas rondom een magneet en spoel : ijzervijlsel
=veldbeelden van 2 magneten : veldbeeld van de kop van de magneet

-Een staaf magnetiseren en in stukken knippen
(idem magneten aan elkaar schakelen)

– Hoeveel keren kan een magneet zijn eigen gewicht dragen.

-Uitspraak:
Het sterke en volhardend ijzer wordt gegrepen en door de magneet in beweging gebracht en daarna gevangen gehouden in zijn krachtige armen.
Een magneet toont overeenkomst met de hemel, hij heeft ook twee vaste punten, ze liggen alleen lager.

In 1950 ontdekking van een legering die sterk magnetisch gemaakt kan worden, 43% ijzer, 33% kobalt, 18% nikkel, 6% aluminium (zeer langdurig experimenteel onderzoek) Alnico magneten

MECHANICA
– Evenwicht
=maak een grote wip, (de kinderen niet vooraf wegen. Wegen is vergelijken.
De eenheid volgt later.)
=evenwichtsbalk (je),( met een lange stang in de hand.)
=reuzenbalans, beide zijden 1 kind/meerdere kinderen
=balans in de klas  (verhaal uit het Egyptische dodenboek) .

=maatlat op een potlood (wegen – vergelijken)
=lange stok op 2 vingers (naar binnen bewegen)
=het evenwichtspunt zoeken van voorwerpen, leerlingen, (over een wip gaan liggen). (Ophangen of kantelen).
=een mobile, evenwichtskunstenaar maken.

=meetlat op een potlood (pepermuntjes)
halveren van de arm, dan verdubbelen van het gewicht
=koevoet, breekijzer. (Het effect van de kracht is groter naarmate de arm groter is). Boomstam als hefboom, auto optillen.

Guldenregel: wat aan kracht gewonnen wordt, gaat aan weg/arm verloren.

voorbeeld:

1. we constateren er is evenwicht
2. getalsmatig komt dit evenwicht nogmaals tot uitdrukking 2 x 1 = 5 x 4

=windas
=gereedschap, kruiwagen

Krachten:
=Touwtrekken (2 partijen, 3 partijen, spel)
=touwtrekken – 2 personen, touw om een boom, paal, katrol.
= vast katrol (elkaar ophijsen)
=los katrol (kracht halvering)
= takelblok ( aantal meters touw en stijghoogte)
=met garenklosjes ijzerdraad en koord een hijs-inrichting maken.

Mechanismen;
=Slagroomklopper, fietsbel, brievenweger, kettingoverbrenging (fiets), molen

.

Dit verslag zal wellicht niet overal even duidelijk zijn. In de loop van de tijd zal geprobeerd worden met verwijzingen naar artikelen eventuele onduidelijkheden te verhelderen.
.

12-jarige kind

Natuurkunde: alle artikelen

.

1432-1342

.

.

Een reactie plaatsen

Geplaatst in natuurkunde

Getagged , , , , , , , , , , , , ,