.
Katja Madrigal, met medewerking van Aart van der Stel, huisarts,
WeledaBerichten nr. 173, zomer 1997
.
Voedselallergie
.
Je geeft je kind iets onschuldigs als een glas melk en na enige tijd heeft het last van hevige diarree of van een merkwaardig eczeem. Voedselallergie is een vorm van overgevoeligheid die je vooral bij heel jonge kinderen ziet. Gelukkig is er wel wat aan te doen. En kijk je naar de achtergronden, dan blijkt al de narigheid soms ook een positieve kant te kunnen hebben.
Als je allergisch bent, ben je overgevoelig voor een bepaalde stof. Je lichaam reageert er heftig op, alsof het om een vijandige indringer gaat. Voedselallergie is een van de vele allergievormen waardoor de huidige mens wordt geplaagd. Vooral baby’s en peuters tot drie jaar hebben er last van: meestal krijgen ze flinke diarree of eczeem na het eten of drinken van bepaalde voedingsmiddelen. Het eczeem is ook bekend onder de naam dauwworm en kan optreden in een droge vorm (jeukende schilferplekken en pukkeltjes) of in een natte vorm (rode, jeukende zwellingen met afscheiding).
In de meeste gevallen zijn het melk en melkproducten waar een kind met voedselallergie slecht tegen kan. Maar ook eieren, pinda’s, vlees en vis, en in mindere mate citrusvruchten en chocola kunnen problemen veroorzaken. Waarom worden deze voedingsmiddelen door de ene baby zo slecht verdragen, terwijl de andere nergens last van heeft?
De overvolle brievenbus
Allergie is een uitdrukking van hevige afweer tegen iets dat van buitenaf komt. Het wijst op een verstoring in het omgaan met prikkels en indrukken. Je kunt dit vergelijken met een brievenbus waar dagelijks een enorme hoeveelheid papier in terechtkomt: reclamedrukwerk, de krant, het wijkblad, gevraagde en ongevraagde post. De meeste mensen sorteren bij het leeghalen een hoop die meteen weg kan, en daarnaast een stapeltje dat ze willen inkijken. Ze kiezen dus direct welke informatie ze uit het aanbod gaan gebruiken, en welke ze opzij willen leggen.
Bij mensen met aanleg voor allergie kan dit vermogen om te selecteren minder zijn ontwikkeld. Zij maken dan weinig onderscheid in alles wat van buiten komt, maar laten de totale lading aan indrukken ‘ongecensureerd’ binnen. Vervolgens zien ze geen andere mogelijkheid om zich ervan te bevrijden dan met heftige lichamelijke afweerreacties. Het is alsof ze begraven zijn onder een hoop ongewenste post, en daar alleen nog maar uit kunnen komen door wild om zich heen te slaan.
Je binnenwereld afschermen tegen datgene wat zich buiten je afspeelt en niet bij jou past, lukt beter naarmate je ouder wordt. Dan leer je jezelf als persoon te ervaren en bewuste keuzes te maken. Dit kan verklaren waarom allergieën op jeugdige leeftijd zoveel meer voorkomen dan later. Heel jonge kinderen zijn nog helemaal overgeleverd aan hun omgeving en daar zijn ze ook helemaal op ingesteld. Melk is na de moedermelk in feite hun eerste diepgaande kennismaking met de wereld. Als je vanuit deze benadering kijkt is het minder verwonderlijk dat juist melk bij kinderen met aanleg voor allergie problemen oplevert.
Grensvlak
Wie niet tegen aardbeien kan, wordt bijna zelf een aardbei: je huid ziet er door de uitslag dan net zo rood en gespikkeld uit. Net zo wordt een baby die niet tegen melk kan als het ware vloeibaarder door diarree te krijgen.
Alle voedselallergieën uiten zich aanvankelijk door diarree, in een later stadium door eczeem. Kenmerkend is verder dat allergieën zich altijd afspelen aan het grensvlak van het lichaam en zijn omgeving, namelijk de huid. Ook slijmvlies in bijvoorbeeld neusholtes, longen en het maag-darmstelsel kun je immers zien als huid die met de holtes mee naar binnen is gegaan en een andere vorm heeft gekregen. Ook dit wijst erop dat het gaat om een problematiek die te maken heeft met toelaten en grenzen stellen. Kun je hier nog niet zo goed mee omgaan, dan is een mogelijke lichamelijke reactie dat je organen in hun functioneren als het ware overdrijven. Bij diarree en nat eczeem bijvoorbeeld wordt het oneigene eruit ‘gespoeld’; bij droog eczeem maken de extra huidschilfers de huid als lichaams-begrenzing dikker.
Voedselallergie kan wel hinderlijk zijn, maar leidt gelukkig alleen in zeldzame gevallen tot echt grote problemen. Er zijn goede vervangende producten die je je kind kunt geven als het allergisch reageert op melkproducten en andere dierlijke eiwitten. Bovendien, als het opgroeit gaat de allergie in de meeste gevallen over of wordt op z’n minst een stuk minder heftig. Door een antroposofisch arts wordt ook wel het middel Lac Vaccae D30 voorgeschreven: een van de geneesmiddelen die aanleren om aardse substanties beter te verteren.
Om je allergische kind te ondersteunen bij het leerproces dat het doormaakt, is het belangrijk het te beschermen tegen een overdaad aan (nieuwe) indrukken. Bijvoorbeeld met een duidelijke, vaste dagindeling en een rustige plek waar het zich kan terugtrekken als er eens veel drukte in huis is. Ook helpt het als zijn omgeving zoveel mogelijk opgeruimd blijft, zodat die steeds dezelfde vertrouwde aanblik biedt. Totdat je kind daar zelf toe in staat is, is het raadzaam voor hem te selecteren wat het op een dag zoal te zien, te horen en te voelen krijgt. Daarmee geef je steeds een voorbeeld, en na verloop van tijd leert het kind zelf te kiezen.
Aangeboren aanleg
Aanleg voor allergie is een aangeboren gevoeligheid; het zit in je genen of niet. Maar of je ook daadwerkelijk last van allergische reacties krijgt, op welke leeftijd dat gebeurt en in welke vorm, ligt niet bij voorbaat vast. Wel lijkt het erop dat allergische problemen in onze huidige tijd vaker voorkomen dan vroeger, toen kinderen over het algemeen veel minder indrukken te verwerken kregen. Overigens heeft deze problematiek ook een andere, positieve kant. Kinderen met aanleg voor allergie zijn over het algemeen fijnzinnig, en hebben dikwijls een bijzonder groot inlevingsvermogen. Hebben zij de draai naar binnen eenmaal gemaakt en geleerd om met alles wat er van buitenaf op hen afkomt om te gaan, dan blijkt die grote gevoeligheid een rijk bezit, waarmee ze zichzelf en anderen veel te bieden hebben.
.
Opvoedingsvragen: alle artikelen
Ontwikkelingsfasen: alle artikelen
Vrijeschool in beeld: alle beelden
2677
.
VRIJESCHOOL 