.
Enkele gedachten bij blz. 135/136 in de vertaling van 1993.
.
ALGEMENE MENSKUNDE ALS BASIS VOOR DE PEDAGOGIE
.
luidt de titel van de vertaling van GA* 293 [1].
De voordrachten die Steiner hield hadden tot doel uiteen te zetten wat vrijeschoolpedagogie omvat.
Van 21 augustus tot en met 6 september 1919 volgden de leerkrachten voor de te beginnen school deze cursus die, naast de in de morgen gehouden voordrachten GA 293, ook nog bestond uit de over de rest van de dag verdeelde cursussen (GA 294) [2] en (GA 295) [3]
Op blz. 135/136 en verderop in de voordracht – zie daarvoor [9-5] zegt Steiner iets over de ontwikkelingsfasen van het kind.
Zie de inleiding
Voor de derde levensfase van 14 – 21 jaar hechtte Steiner grote waarde aan het tijdstip waarop een kind kan gaan oordelen. Niet dat een kind niet op jongere leeftijd oordeelt, maar dan oordeelt het nog zeer van zich uit, dus sterk subjectief. Met het intreden van de puberteit ontstaat er ook een vermogen om veel objectiever te kunnen oordelen.
Rudolf Steiner over de ontwikkelingsfase 14 – 21: begrip(s)oordeel
GA 304
Voordracht 4, Aarau 11 november 1921
Blz. 114
Mit der Geschlechtsreife tritt das Kind in dasjenige
Lebensalter ein, wo es gewissermaßen erst in der richtigen Weise der
Außenwelt gegenüber urteilsfähig auftritt.
Met de puberteit komt het kind in de leeftijdsfase waarin het in zekere zin pas op een goede manier tegenover de buitenwereld in staat is met oordelen te komen.
Blz. 115
Ich deute mit wenigen Worten eines der bedeutsamsten Erkenntnisprobleme an. Wer ein Kind zu früh zum Urteil entwickelt, zum selbständigen Urteilen, der bringt Todeskräfte statt lebendige Kräfte in das sich entwickelnde Kind hinein. Allein derjenige, der mit seiner Autorität so wirkt, daß er dem Kinde wirklich den selbstverständlichen Glauben erweckt, er tue das Richtige und er sage das Richtige, und es dürfe hingenommen werden, wer also in diesem Sinne der Repräsentant der Welt ist für das Kind, der bereitet es nicht durch Beherrschung seines Verstandes, nicht durch Beherrschung irgendwelcher Urteilsfähigkeiten, sondern der bereitet es durch seinen lebendigen Menschen selber darauf vor, an der Welt nun wie ein lebendiger Mensch sich weiter zu entfalten. Leben muß an Leben entwickelt werden. Nicht indem wir von abstrakter Anschaulichkeit, von abstrakten intellektualistischen Begriffen ausgehen, sondern indem wir dem Kinde entgegenbringen eine Welt in einem lebendigen Menschen, machen wir es zu einem wirklichen Weltbürger.
Das alles läßt sich in einigen Strichen ja charakterisieren, aber es setzt eben voraus, daß man in die Einzelheiten der sich entwickelnden Kindeskräfte, ich möchte sagen, von Tag zu Tag hineinschauen kann. Dann wirkt die Art und Weise, wie man selber irgend etwas durch die Türe in die Klasse hineinträgt so, daß das Kind in der Tat an dem Leben des Erziehenden, des Lehrenden sich heraufrankt zum eigenen Leben.
Ik duid met een paar woorden een van de belangrijkste problemen aan wat betreft kennis. Wie een kind te vroeg het oordelen leert, het zelfstandig oordelen, voegt het zich ontwikkelende kind doodskrachten toe, in plaats van levende. Alleen wie met zijn autoriteit zo werkt dat hij bij het kind het vanzelfsprekende vertrouwen wekt dat hij het juiste doet en zegt en dat dit aanvaard mag worden, wie dus op een bepaalde manier de vertegenwoordiger van de wereld is voor het kind, bereidt het niet door het beheersen van zijn eigen verstand voor, niet door de beheersing van bepaalde vermogens tot oordelen, maar die bereidt het door zijn eigen levend mens-zijn zelf voor, zich als een levend mens te ontwikkelen aan de wereld. Niet door van abstracte aanschouwelijkheid, van abstract intellectualistische begrippen uit te gaan, maar door het kind in een levend mens een wereld te geven, maken we het tot een echte wereldburger.
Dit kun je wel met een paar lijnen karakteriseren, maar het vraagt van te voren wel dat je iedere dag in de bijzonderheden van de ontwikkelingskrachten in het kind waar kan nemen. Dan is wat je zelf de klas in brengt van dien aard dat het kind daadwerkelijk aan het leven van de opvoeder, van de leerkracht zich kan optrekken voor zijn eigen leven.
GA 304/114-115
Niet vertaald
Voordracht 6, Oslo november 1921
Blz. 160/161
In unserem heutigen mehr oder weniger materialistisch denkenden Zeitalter wird viel über die Geschlechtsreife des Menschen gesprochen. Allein dieses Phänomen wird gewöhnlich als ein vereinzeltes hingestellt, während es für die unbefangene Beobachtung in Wahrheit nur die Folge
einer völligen Metamorphose des ganzen menschlichen Lebens in dem entsprechenden Lebensalter ist. Der Mensch entwickelt in diesem Lebensalter nicht nur die mehr oder weniger seelisch-geistig oder physisch gefärbten erotischen Empfindungen, der Mensch beginnt von
diesem Lebensalter an erst sich unmittelbar urteilend, von seiner Persönlichkeit aus urteilend, sich auslebend in Sympathie und Antipathie, zur Welt sich zu stellen. Der Mensch wird ja erst jetzt im Grunde genommen ganz in die Welt hinausgestellt. Der Mensch wird da erst reif, sich an die
Welt so hinzugeben, daß in ihm selbständiges Denken, selbständiges Fühlen, selbständiges Beurteilen der Welt stattfindet.
In onze huidige tijd van min of meer materialistisch denken wordt veel over de geslachtsrijpheid van de mens gesproken. Alleen, dit verschijnsel wordt gewoonlijk als een apart iets afgeschilderd, terwijl voor de onbevangen blik zich alleen maar het gevolg vertoont van een volledige metamorfose van het hele menselijke leven in deze levensfase waar we het over hebben. De mens ontwikkelt in deze fase niet alleen meer of minder zijn ziel en zijn geest of zijn fysiek gekleurde erotische gevoelens, hij begint vanaf deze leeftijd pas zich direct oordelend, vanuit zijn persoonlijkheid oordelend, wat zich vertoont in sympathie en antipathie, zich tegenover de wereld op te stellen. De mens wordt nu pas rijp zich zo op de wereld te richten, dat in hem het zelfstandige denken, het zelfstandige voelen, het zelfstandig beoordelen van de wereld plaatsgrijpt.
Blz. 162
Im Grunde genommen ist der Lehrer, der Erzieher für das Kind im Volksschulalter die Welt. Dasjenige, was Welt ist, lebt sich nicht durch Willkür dar, sondern einfach durch die naturgemäße Gesetzmäßigkeit der menschlichen Entwickelung, lebt sich durch dasjenige dar, was der Lehrer, was der Erzieher dem Kinde ist. Der Lehrer, der Erzieher, ist für das Kind die Repräsentation der Welt. Und wohl dem Kinde, das, bevor es im Reifezeitalter einzutreten hat mit seinem eigenen Urteil, mit seinem eigenen Wollen, mit seinem eigenen Fühlen zur selbständigen Stellung in die Welt, wohl dem Kinde, das zuvor die Welt vermittelt erhält durch jemanden, in dem sich die Welt in dieser entsprechenden Weise spiegelt!
In de aard van de zaak is de leerkracht, de opvoeder voor het kind in de basisschool de wereld. Wat er in de wereld is, is er niet door willekeur, maar eenvoudigweg door de van nature gegeven wetmatigheden in de menselijke ontwikkeling, het wordt voorgeleefd door wat de leerkracht, de opvoeder voor het kind is. De leerkracht, opvoeder is voor het kind de vertegenwoordiger van de wereld. En wat een weldaad is het voor een kind dat, voor het in de puberteit komt met zijn eigen oordeel, met zijn eigen wil, met zijn eigen gevoel bij zijn zelfstandige positie in de wereld, wat een weldaad, dat het eerst de wereld aangereikt heeft gekregen door iemand waarin de wereld op deze manier gespiegeld wordt.
GA 304/160-162
Niet vertaald
Blz. 165
Durch völlig innere Selbständigkeit lernt das Kind sich eigentlich erst
von der Umgebung unterscheiden mit der Geschlechtsreife.
Door een totale innerlijke zelfstandigheid leert het kind pas met de geslachtsrijpheid zich van zijn omgeving te onderscheiden.
GA 304/165
Niet vertaald
*GA= Gesamt Ausgabe, de boeken en voordrachten van Steiner
[1] GA 293
Algemene menskunde als basis voor de pedagogie
[2] GA 294
Opvoedkunst. Methodisch-didactische aanwijzingen
[3] GA 295
Praktijk van het lesgeven
.
Algemene menskunde: voordracht 9 – alle artikelen
Algemene menskunde: alle artikelen
Rudolf Steiner: alle artikelen op deze blog
Menskunde en pedagogie: alle artikelen
.
2423
.