.
WANNEER DEED HET TEKENEN VAN VLECHTVORMEN ZIJN INTREDE IN DE VRIJESCHOOL?
.
Het vak ‘vormtekenen’ is bij uitstek een vrijeschoolvak.
In verschillende pedagogische voordrachten bracht Steiner zijn gezichtspunten over deze vorm van tekenen naar voren. Deze zijn hier te vinden: Rudolf Steiner over vormtekenen.
Nergens echter worden de vlechtvormen genoemd.
Anno 2021 worden deze in veel scholen in binnen- en buitenland vanaf klas 4 geoefend.
Een vraag zou dus kunnen luiden: ‘Hoe zijn ze in de vrijescholen terecht gekomen.
Bij mijn weten is er – ruwweg – tot aan de jaren 1970 geen melding van gemaakt in pedagogische tijdschriften, zoals in Nederland ‘Vrije Opvoedkunst’ of in Duitsland ‘Erziehungskunst’.
In 1979 publiceert Joop v.d. Heuvel in Vrije Opvoedkunst een artikel met vlechtvormillustraties die overduidelijk uit het boek van Kutzli stammen; v.d. Heuvel geeft bij de vormen voor de 4e klas aan: ‘vlechtvormen uit de Longobardische of Keltische cultuur’.
In het boek ‘Zeichnen ist Sehen lernen‘ (1968) van Clausen/Riedel komen ze niet voor.
In ‘Formenzeichnen‘ (1983 geeft de auteur H.R.Niederhäuser enkele voorbeelden en verwijst naar Kutzli)
In het boek ‘Formenzeichnen‘ (1985 Menschenkunde und Erziehung 47) staan 2 vlechtvormen om iets van symmetrie te laten zien, niet als illustratie van vlechtvormen.
Mijn eerste herinnering aan ‘vlechtvormen op de vrijeschool’ stamt uit de tijd dat ik op de Haagse vrijeschool werkte.
Het was Oscar Klinkenberg die er in een pedagogische vergadering over vertelde en enthousiast gezichtspunten aandroeg die o.a. mij inspireerden om in mijn 4e klas – die ik toen nog niet had – ze ook te gaan doen.
Oscar wees toen ook op het boek van Rudolf Kutzli ‘Langobardische Kunst’, dat in 1974 verscheen.
Als Kutzli de inspirator is geweest van Klinkenberg, en deze degene die het vormtekenen in de vrijescholen introduceerde, kunnen we dus geen vlechtvormen vóór 1974 in de school aantreffen.
In ieder geval draag ik het vlechtvormteken in de jaren 1980 zelf uit, m.n. in applicatiecursussen, o.a. in Zwolle en een jaar of tien in de jaarlijkse ‘Zutphencursus’.
Dat zou me nooit gelukt zijn zonder de methode die Kutzli n.a.v. zijn boek ontwerpt om zelf met deze vlechtvormen te oefenen.
Hij noemt zijn methode: ‘Entfaltung schöpferischer Kräfte durch lebendiges Formenzeichnen’. – Ein Übungsweg in 12 Folgen-
Het 1e deel verschijn in 1981; een 13e , een ‘Ergänzungsheft’ in 1987.
Later verschijnen deze 13 in 2 delen. En weer later in 1 boek, zie link.
Vormtekenen: alle artikelen
2511
.
VRIJESCHOOL 