.
HERCULES
Het sterrenbeeld van Hercules valt wat de andere sterrenbeelden betreft, op doordat onze zon met de aarde en de andere planeten met een onvoorstelbare snelheid ernaar toe bewegen. Het heeft geen erg heldere sterren en toch was het voor de Oude Grieken een beeld waar ze bijzondere aandacht aan schonken. Ze gaven het slechts de naam Engonasin, dat betekent: hij die door zijn knieën gebogen zit. In het beeld van de knielende man dat door de stand van de sterren ontstaat, zagen ze een hele reeks van hun beroemde helden, maar vooral hun grootste held Herakles, die de Romeinen Hercules noemen.
Herakles betekent ‘beroemde Hera’, want door Hera werd deze held beroemd. Hoe dat gebeurde, verhalen ons talrijke antieke schrijvers.
Zeus wilde een geweldige held verwekken die voor hem op aarde tegen het kwaad zou strijden. Hij had daarvoor Alkmene gekozen, de dochter van de hoge koning van Mykene uit het geslacht van Perseus, die hij in de gedaante van haar echtgenoot Amphitryon tijdens diens afwezigheid bezocht. Tegen de andere goden beroemde hij zich erop dat hij een zoon zou krijgen, die over heel Mykene zou regeren.
Hera, zijn echtgenote, was jaloers op de sterfelijke rivale. Ze liet Zeus zweren dat heerser over Mykene zou worden die als eerst volgende uit het Perseusgeslacht geboren zou worden. Daarna vertraagde ze de geboorte van het kind van Alkmene en liet Eurystheus, een neef van Perseus, voortijdig als zevenmaands kindje vóór hem ter wereld komen. Daardoor was hij voorbestemd de heerser te worden.
Toen het kind van Alkmene, de latere Herakles, geboren werd, stuurde Hera twee slangen die het in de zijn wieg moesten doden. Maar de kleine Herakles greep ze en wurgde ze. Als knaap werd hij voor zijn opvoeding bij de wijze Chiron gebracht (→ sterrenbeeld Kentaur). In de tijd liet Zeus hem door Hermes weghalen en heimelijk aan de borst van de slapende Hera leggen, zodat hij door haar goddelijke melk de onsterfelijkheid deelachtig zou worden. De kleine Herakles zoog echter zo krachtig dat Hera wakker werd en hem verstootte. Daarbij spoot er zoveel goddelijke melk weg dat daardoor de Melkweg ontstond, zoals sommigen aannemen. Een paar druppels vielen op aarde en daar groeiden toen lelies.
Als knaap was Herakles heel sterk. Om de oorlogskunst meester te worden werd hij door de bekwaamste helden van Griekenland opgeleid die hij al snel in kracht en moed overvleugelde. Alleen aan het uiterlijk al kon je zien dat hij een zoon van Zeus was, want hij was reusachtig groot, zo sterk als een beer en zijn ogen fonkelden alsof er vuurstralen uit zouden kunnen komen. Zijn pijlen of wat hij wegslingerde, misten nooit doel. Hij nam ook deel aan de tocht van de Argonauten naar Colchis (→ sterrenbeeld Schip Argo).
Zijn bovenmenselijke kracht kwam echter pas aan het licht, toen hij door een orakelspreuk gedwongen werd, koning Eurystheus die door Hera in zijn plaats de heerser van Mykene was geworden, te dienen en tien werken te verrichten die door Eurystheus bepaald werden. Daarna zou hij de onsterfelijkheid verkrijgen.
Deze tien daden die hem al tijdens zijn leven beroemd maakten, waren:
1. Hij wurgde de Nemeïsche leeuw (→ sterrenbeeld Leeuw)
2.Hij versloeg de Hydra (→ sterrenbeeld Hydra)
3.Hij versloeg de Erymantische ever, een wild dier dat vanaf het gebergte Erymanthos zijn euveldaden verrichtte
4. Hij bracht het Kerynitische hert, een heilig dier van Artemis met een gouden gewei, levend naar koning Eurystheus
5. Hij schoot met zijn pijlen de Stymfalische vogels neer die in het moeras van Stymphalos nestelden en waarvan de veren werden gebruikt om mee te gooien
6.Hij reinigde de tal van Augias in één dag door er een waterstroom doorheen te leiden die alle mest wegspoelde
7. Hij bracht de dtier van Kreta en
8. de Thrakische paarden, eigendom van de Traciër Diomedes en die mensenvlees aten, naar Mykene
9. Hij roofde van de Amazone-koningin Hippolyte haar kostbare gordel, een geschenk van de oorlogsgod en bracht dit naar koning Eurystheus
10. Hij haalde runderen van van Geryones, een reus met drie koppen.
Deze tien werken verrichtte Herakles in 8 jaar en 1 maand. Koning Eurystheus, echter, liet het tweede en zesde werk niet gelden, want dat was tot stand gekomen met de hulp van iemand anders en daarom werden hem nog 2 werken opgedragen:
11.Hij haalde de hellehond Kerberos, de zoon van Typhon uit de onderwereld en leidde hem tot onder de ogen van de koning
12. Hij haalde de gouden appelen van de Hesperiden (→ sterrenbeeld Draak)
Het sterrenbeeld laat Herakles zien nadat hij het 12e werk heeft verricht. In zijn linkerhand houdt hij de appels van de Hesperiden, in de rechter een knuppel en als overwinnaar zet hij zijn rechter voet op de kop van de draak. Hij knielt met zijn rechter been, wat laat zien dat het helemaal gedaan is of ook zijn respect voor dit onsterfelijke wezen en draagt het onkwetsbare vel van de Nemeïsche leeuw waarvan hij de kop als een beschermende helm op zijn hoofd draagt.
w nw n
Sept. 1 1°°u* okt. 1 22°°u nov. 1 20°°u
15 24°°u* 15 21°°u 15 19°°u
*zomertijd
Het sterrenbeeld Hercules hoort niet meer bij de circumpolaire sterren, maar draait wel als deze om de noordelijke hemelpool. In september vinden we het hoger in het westen en noordwesten (deze kaart) en in november dicht bij de horizon en wel aan de avondhemel om 21°°u, in de zomertijd om 22°°u.
De namen van de sterren betekenen:
Ras Algethi (Arabisch) = afgeleid van ra’s al-gati = hoofd van de geknielde
Rutilicus (Latijn) = de roodachtige
Meer feiten
Sterrenkunde: alle artikelen
7e klas: alle artikelen
.
2538
.
VRIJESCHOOL 