.
[in blauw tekst Pieter HA Witvliet]
Bij ‘Schooldomein‘ verscheen een aantal jaren geleden een artikel van hoogleraar cognitieve psychologie aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, Harold Bekkering.
Waarom ons onderwijssysteem niet werkt
Als oud-vrijeschoolleerkracht kan ik voor de inhoud van Bekkerings woorden veel instemming hebben. Simpelweg omdat zijn woorden helemaal passen bij het pedagogisch-didactisch concept van de vrijescholen, inmiddels zo’n 100 jaar aanwezig en gezien Bekkerings opvattingen: helemaal van deze tijd!
Bekkering is tegen een systeem dat bepaald wordt door alleen een cognitieve ontwikkeling.
Zoals Steiner het formuleerde:
niet eenzijdig uitgaan van die ene eigenschap van de wordende mens, het intellect, maar uitgaan van de mens als geheel.
GA 301/77
Op deze blog vertaald/77
Dat is voor Bekkering: betekenisvol leren, waarbij we kinderen leren nieuwsgierig te blijven.”
En zo’n 100 jaar geleden formuleerde Steiner al:
Dit moet de belangrijkste eis worden van de moderne opvoeding: handelen vanuit een wetenschap die oog heeft voor de totale mens.
GA297/32-33
Op deze blog vertaald/32-33
Bekkering kom tot de conclusie: ‘Ons systeem holt die kwaliteiten vervolgens uit.”
( ) Het systeem stuurt op cognitie en dat bepaalt het niveau.
( ) Dan blijft een minister in hetzelfde jargon hangen en maar blijven hameren op cijfers en excellente kennis.
Hartverwarmend vind ik Bekkerings opmerkingen over het VMBO-kind:
In feite zeggen we tegen een vmbo-kind: jij bent niet goed genoeg en het zal een uitdaging voor jou worden om een goede baan te vinden. De druk die we mensen opleggen is ook immens groot. Daarom moeten we dat soort redeneringen keihard aanpakken. Mijn vrouw werkt op een vmbo-groen school en liet onze tuin door een leerling aanleggen. Hij had nog nooit een voldoende voor rekenen gehad, maar maakte een prachtige put om het water af te laten stromen. Daar zat alles in: verhoudingen, inzicht en praktische vaardigheid. Daarom weiger ik dat stigmatiserende onderscheid tussen praktisch en cognitief over te nemen.”
Bekkering zoekt naar een vorm van ‘activerend leren’ waarin kinderen de tijd om krijgen om zelf hun talenten te ontwikkelen.
Eindtermen en examineren betekent het structureel afstraffen van het activerend onderwijs. Een eindtermen leidt ertoe dat je dat ene zo goed mogelijk leert om er een voldoende of meer op te scoren.
Ook Steiner zag niets in examens:
Voor kinderen is het het allerbeste – in een ideale opvoeding – wanneer we vermijden dat het in korte tijd veel moet leren, zoals voor een examen. Dat betekent dat we de examens helemaal weglaten. Dan verloopt het einde van het schooljaar precies als het begin. Dan nemen we het als leraar op ons om te zeggen: waarom moet het kind geëxamineerd worden? Ik heb het kind de hele tijd meegemaakt en weet heel goed wat het weet of niet weet.
GA 293/193
Vertaald/185
Dat de vrijescholen ook zijn meegegaan met de examendressuur is enerzijds het gevolg van overheidsmaatregelen, anderzijds hebben ze – Steiner pleitte al bij de oprichting van de eerste vrijeschool voor volledige vrijheid van inrichting van het onderwijs – zich te weinig ingezet deze vrijheid ook daadwerkelijk te verkrijgen.
De vrijescholen zouden op grond van Steiners idealen dit droombeeld moeten hebben, in ieder geval: Bekkering heeft het:
“IK HEB EEN DROOMBEELD WAARBIJ HET DE EERSTE 18 JAAR VERBODEN IS OM KINDEREN TE TESTEN, ZODAT KINDEREN NIEUWSGIERIG BLIJVEN EN NIET AFGESTRAFT WORDEN DOOR EEN TELEURSTELLENDE ERVARING.”
Ik ga hier niet het hele artikel bespreken.
Het is voor mij voldoende dat het de geest ademt van pedagogisch-didactische opvattingen die we makkelijk in de vrijeschoolpedagogie zoals Steiner die voor ogen stond, herkennen.
.
Opspattend grind: alle artikelen
.
2822
.
VRIJESCHOOL 