.
Zie de inleiding bij een artikel over de kwaliteit van de aarde. Die is in zekere zin in deze tijd problematisch; dit geldt ook voor de lucht. Het kan haast niet anders of die problematiek zal in een 7e (of hogere) klas aan de orde (moeten) komen. Niet om de leerlingen met een negatief wereldbeeld op te zadelen, maar juist om vanuit een ‘puur beschouwde kwaliteit’ een gevoel op te roepen voor wat juist, althans beter is, voor hun toekomst.
.
Peer de Smit, WeledaBerichten nr. 154, september 1991
.
LUCHT: ELEMENT TUSSEN “NIET MEER” EN “NOG NIET”
.
In het vorige nummer van de Weleda Berichten is Peer de Smit begonnen met een serie artikelen over de vier elementen. Zijn eerste bijdrage ging over het water als levensdrager. Zijn tweede artikel gaat over het element lucht dat door zijn onzichtbaarheid nog vanzelfsprekender als een gegeven aanvaard wordt, maar in zijn ritmisch pulseren een zeer gevoelig organisme vormt en als een steeds kostbaarder wordende bron van alle leven moet worden gezien.
Waar we ook zijn, waar we ook heen gaan, wij worden door lucht omgeven en doordrongen. Wij leven in lucht en ademen haar in; ze houdt ons in leven. Ons bewustzijn vindt zijn basis in de ritmische afwisseling van inademing en uitademing; al ademend ervaren we onszelf als bezielde wezens.
Jahweh blies de mens eens zijn levensadem in en wekte het ik-bewustzijn, zo vertelt ons de Hebreeuwse mythe.
Pneuma in het Grieks, Atma in het Indiaas en Odin in het Germaans duidden zowel lucht als adem, en ook de goddelijke Geest die daarin werkzaam is, aan. In beweging gebrachte lucht is een van de belangrijkste elementen bij het ontstaan van het weer. Het is een complex van rondom de aarde pulserende en circulerende stromingen die op elkaar inwerken en waardoor we op de meest directe manier met de aarde als geheel zijn verbonden. Onze gezondheid hangt af van lucht en weersgesteldheid. Ze beïnvloeden onze gemoedstoestand en zijn zelf uitdrukking van een zielenstemming. Processen in de atmosfeer enerzijds en de ademhaling waarin onze zielenroerselen zich uiten anderzijds, vertonen een verwante dynamiek**.
De lucht is een rijk van het vluchtige en het onbestendige; een gebied tussen “niet meer” en “nog niet”; een medium van de tegenwoordigheid van de geest. Wat “in de lucht hangt” kan elk moment zichtbaar worden. De toekomst is bij ons als gevoel van verwachting al in de luchtsfeer aanwezig. Maar ook het verleden dat ons niet meer aangaat, klinkt erin na. De lucht is wat betreft het principe van haar innerlijke structuur geheel gebaseerd op polaire drijfkrachten. Lucht ontwikkelt haar dynamiek tussen warm worden, afkoelen, uitzetten en samentrekken. Ze wordt gekenmerkt door zeer grote flexibiliteit en vormbaarheid, impulsiviteit en zelfs explosiviteit. Een zichtbare uiting van dit rijk dat zich eeuwig vormt en omvormt, is de dramatiek van de wolkenlucht waartoe niet alleen donder en bliksem, maar ook het etherische wonder van de regenboog behoren. Nooit zijn we meer met het luchtelement verbonden, dan wanneer in de zomer de geur van bloemen de atmosfeer vervult en de verwarmde lucht ons met lichaam en ziel naar buiten lokt. Lucht is het element van de lichtheid, dat ruimte geeft aan dansbewegingen. In beweging gebracht, laat de lucht ons tonen en klanken horen. De taal, die door lucht gedragen wordt, gaat van ziel tot ziel. Of het nu gaat om onaangename of welluidende klanken, om stank of welriekende geuren: wat ons via de lucht bereikt, dringt diep bij ons naar binnen. En toch willen we ons niet geheel op het element lucht verlaten. Wat “uit de lucht gegrepen is”, zo zeggen we, “zit niet goed in elkaar” en zal snel weer “vervliegen”. Een zaak die “alleen maar lucht is”, zo krijgen we dan te horen, kan net zo min een betrouwbare basis zijn als de spreekwoordelijke “luchtkastelen”, waar luchthart en windbuil komen en gaan. Zonder lucht zou er geen lied, geen bevrijdend gezang zijn. Zonder luchtige invallen geen nieuwe impulsen, geen verandering. We hebben een luchtige sfeer nodig om beweeglijk te blijven en te veranderen. We hebben het bevleugelende element nodig om de zwaarte van het aardse leven aan te kunnen.
*Peer de Smit: geboren in 1953 in Mannheim. Ooit schipper op de Rijn tussen Basel en de Noordzee. Later toneelopleiding in Zürich. Hoofdzakelijk geëngageerd bij het “Schauspielhaus” in Zürich. Thans in de omgeving van Stuttgart actief als schrijver en toneelspeler.
.
**Zie bijv. Algemene menskunde voordracht 1
7e klas: voedingsleer: alle artikelen
7e klas: alle artikelen
Vrijeschool in beeld: 7e klas
.
2674
.
VRIJESCHOOL 