VRIJESCHOOL – Jaarfeesten – St.-Nicolaas (1)

.

 Jonas 7, 28-11-1986*
.

 DE BARMHARTIGE NIKOLA

Al zijn we nog zo’n calvinistisch volk, Sint-Nicolaas is niet weg te denken. ‘Over zee’ komt hij een paar weken voor 5 december aangevaren en iedereen die kinderen heeft, moet hem zien. Hij treedt voor korte tijd in verschijning en dan gaat hij weer, in de nacht voor zijn sterfdag, 6 december, zonder dat iemand het opmerkt.

Ondanks de aanval van de commercie, die 5 de­cember tot een gigantisch pakkettenfestijn maakt, blijft Sint- Nicolaas het feest van de kleinigheid, het grapje en de lichte terechtwijzing. Sint-Nicolaas is er speciaal voor de kinderen: het wonder van de verrassing in jouw schoen, met jouw naam erop en de geheimzinnigheid van het weten van jouw deugden en ondeugden. Komt hij op bezoek, dan is hij als bisschop gekleed en durf je hem, bevangen door bewondering, nauwelijks een hand te geven.

Heel anders leeft de heilige Nikola in de verhalen van het Russische volk. In Nikola de Barmhartige, een prachtige verzameling vertellingen, bijeenge­bracht en bewerkt door Alexéj Remizov, en dezer dagen* nieuw uitgegeven, lees je het volgende:
‘Nikola is een oude man, gekleed als een gewone Russische boer, die door het onmetelijke Rusland zwerft. Met een rugzak over zijn schouders en een stevige stok in zijn hand, zoals het een echte zwer­ver of landloper betaamt, trekt hij door het land; hij overnacht bij arme mensen; hij brengt hulp, waar zijn hulp nodig is, maar hij doet het onopval­lend. Hij is door en door menselijk, een vriendelij­ke oude man, die het leven met al zijn moeilijkhe­den en lasten goed kent, die ook de zwakheden der mensen kent en van de mens geen onmogelij­ke dingen verlangt. Wanneer ge in nood verkeert, wendt u gerust tot Nikola! Dat doet de Rus dan ook.’

Het hele jaar aanwezig kun je hem overal tegenko­men. Meestal eerst niet herkend openbaart hij zich, ingrijpend in het praktische leven der men­sen, steeds als de ‘Barmhartige’. Een icoon van Ni­kola hangt in het huis van iedere gelovige. Vroeger op de wand waar het oog op viel als je een woning binnenkwam. De eerste groet was dan vanzelf­sprekend voor Nikola. Nu wordt zijn beeld vaak verstopt op een onopvallend plekje. Op 18 de­cember echter, aan de vooravond van de dag spe­ciaal aan hem gewijd, zijn de kerken ook nu nog boordevol. Hij wordt aanbeden en om raad ge­vraagd als de bemiddelaar tussen de mensen en Christus.

Sint-Nicolaas: alle verhalen

.