.
lezen, een suggestie
.
Op de vraag: wat lees jij in je vrijeschoolklas met de kinderen van klas 1, 2 en 3, of nog hoger, komen uiteenlopende antwoorden.
Je weet dat je moet oefenen en mede door inspectiedruk of toetsdwang (ja, ook op vrijescholen!) wordt er naar methoden gegrepen die teksten aanbieden voor het niveau waarop de kinderen zijn, dan wel moeten komen.
Het ligt voor de hand dat hoe jonger de kinderen, des te simpeler de teksten moeten zijn.
Maar met 2- of 3-letterwoorden maak je nauwelijks leesstof van allure.
Dan wordt het toch een hoog ‘Jan-en-de-pan-van-An’-gehalte. Het ‘maan, roos, vis- niveau, zeg maar.
Het liefst zou je de kinderen in aanraking brengen met echte kinderboeken, jeugdliteratuur. Maar dat kunnen ze nog niet lezen.
Al in 1937 gaf de Haagse vrijeschoolleraar Max Stibbe een leesboekje [1] uit met stukjes tekst die voor de kinderen al enigszins vertrouwd waren door het vertellen van fabels, de vertelstof van klas 2.
Wanneer de fabel is verteld, en de andere dag door verschillende kinderen is naverteld, eventueel nog gespeeld in een klein spel, kun je de tekst ook gaan lezen. En herlezen.
Als voorbereiding kan je de 2-letterwoorden die in een stukje voorkomen eerst gaan behandelen, eruit halen en op het bord schrijven en oefenen; zo ook met de 3-letterwoorden, enz. (Bijv. in ‘De oorsprong van de roos’ =Hij gaf, zij nam en=
En dan maar lezen
Het is belangrijk dat de kinderen eerst naar de hele zin kijken. Geef daar even tijd voor. En dat ze die dan in één adem lezen en niet hortend en stotend alle letters een voor een.
Jij weet welke kinderen alleen nog maar de kleintjes woordjes herkennen, laat hen die lezen en andere kinderen die verder zijn de moeilijkere.
Zo ga je samen als klas door zo’n tekst.
Er zijn op bovenstaande natuurlijk allerlei varianten te bedenken.
Het is begrijpelijk dat in een boekje uit 1937, met ook nog eens fabels uit een veel vroegere tijd, woorden staan die niet meer gangbaar zijn. Die moet je dan veranderen, zoals ik hieronder ook een paar keer heb gedaan.
Verder vind ik bepaalde fabels niet echt veelzeggend en iedere leerkracht zal zo zijn of haar voorkeur hebben.
Suggestie*
Het idee van Stibbe om de vertelstof ook later te gaan lezen, vind ik wel aantrekkelijk. Immers, de vertelstof hoort toch bij een bepaalde leeftijd en je bent er in je klas steeds mee bezig. Er komt dus niet ineens zo maar iets ‘vreemds’ binnen.
De vraag is natuurlijk: vind je boekjes zoals dat van Stibbe.
Niet, denk ik, dus moet je zelf iets maken.
Wanneer je de teksten op papier kopieert, ze plastificeert en in een ringband opbergt, heb je eigenlijk ook een mooi leesboek. Naast bepaalde tekst kan ook een tekenvel komen. Dan maakt ieder kind zijn eigen illustraties die het aan het eind van het jaar mee kan nemen, eventueel met de tekst opgeschreven, uit het hoofd als de tekst ooit eens uit het hoofd werd geleerd.
Er kunnen meer teksten in staan dan je klassikaal leest. Dan kunnen snellere lezertjes ook meer lezen (en eventueel ook meer tekenen) enz.
Hier de teksten die Stibbe verzamelde:
De krekel en de mier
Kriek, die heel de zomertijd
Zich met zingen had verblijd,
Zag met schrik de herfst verschenen:
Zelfs geen wormpje, waar ze zocht,
Dat de honger stillen mocht.
Mier zal wel een kruimpje lenen
Uit haar volle voorraadschuur!
Kriekje loopt naar miertje-buur:
,,Help,” zo sprak zij, ,,tot de lente
Mij grootmoedig aan de kost.
Woord van eer, dat schuld en rente
Binnen ’t jaar zijn afgelost.”
Maar, wat mier te wensen liet,
Lenen was haar zwak juist niet.
,,Ei, wat hebt jij,” ving zij aan,
„Heel de zomer toch gedaan?”
„Wel, ik heb uit al mijn macht
Trouw gezongen dag en nacht.”
„Trouw gezongen,” zei de mier,
„Wel, dat doet me groot plezier. •
‘k Heb een goede raad voor u:
Zingen deed je, dans dan nu.”
La Fontaine, vert. J.J.L ten Kate
0-0-0
De kikvors en de os
Eens zag een kikvors in de wei
Een welgedane paasos grazen.
’t Afgunstig kikkertje, niet groter dan een ei,
Begint ineens zich op te blazen,
En rekt en zwoegt en doet zich pijn
Om even groot als de os te zijn.
„Och, broertje-lief, kom nu eens kijken,
Nu ben ik er, zoals je ziet.”
„Volstrekt niet.” „Nu dan?” „Nog steeds niet.”
„Maar nu toch wel?”,,Och neen, het mag er al wel wat op lijken.”
Onze arme kikker perst en perst,
Zolang, helaas, totdat hij berst/barst
La Fontaine
Vertaling J. J. L. ten Kate (met een paar aanpassingen door phaw)
0-0-0
De oorsprong van de roos
Daar knabbelt aan een rozentak een schaapje op de weide,
Niet om de tak te kwellen, maar omdat het zich verblijdde
Daarvoor heeft rozendoorn het schaapje afgehaakt
Een vlokje van zijn wol; het werd daarvan niet naakt
Het vlokje heeft de doorn zorgvuldig vastgehouen
Toen kwam de nachtegaal om daar zijn nest te bouwen.
Zij sprak: „Geef mij het vlokje, open toch je hand,
En is mijn nest gebouwd, dan zing ’k mijn danklied door het land.”
Hij gaf, zij nam en bouwde en toen zij had gezongen,
Is aan de rozentak van vreugd de roos ontsprongen.
Rückert
0-0-0
De nachtegaal en de pauw
Een nachtegaal, die graag met andere vogels verkeerde vond onder de zangers van het woud veel benijders, maar geen enkelen vriend. Misschien vind ik hem bij een andere soort, dacht zij, en vloog naar de pauw toe.
,,Mooie pauw, ik bewonder je.’’ „Ik jou ook, lieve nachtegaal.”
„Laat ons dan vrienden zijn,” sprak de nachtegaal verder, „wij hoeven elkaar niet te benijden; jij bent even aangenaam voor het oog als ik voor het oor.”
De nachtegaal en de pauw werden vrienden.
Lessing
0-0-0
De dode hond
Hoe werd Heer Jezus, die een grote tocht gemaakt had,
door velen aangegaapt, toen hij de markt betrad.
Alleen een dode hond, reeds half verteerd,
werd meer nog aangegaapt en bestudeerd.
Daar lag hij — rondom ’t akelig lijk
stond de menigte, als een aasgier op de uitkijk.
„Poeh,” zei er een, „ik voel mij krank
Van de afschuwelijke stank.”
Een tweede sprak: „hij stinkt wel zeer,
Maar de aanblik ergert mij nog meer.”
Een ieder keek en roerde ijverig zijn mond,
Doch allen schimpten op de hond.
Toen kwam Heer Jezus aan en werd het licht;
Verhief over ’t lijk zijn arm, stralend het aangezicht.
„Ziet”, sprak hij en stond vol zonneschijn,
„Zijn tanden zijn als paarlen rein.”
En glimlachte. — Allen die het hoorden,
Dachten hun leven lang aan deze heilige woorden.
naar Nizami
0-0-0
Androcles en de leeuw
Androcles was in Rome de slaaf van een rijk en hooggeplaatst Romein. Eens liep hij weg, vluchtte uit Rome. en kwam terecht in Afrika. Hij vermeed de steden, dwaalde in de woestijn, waar hij, lijdend onder de zengende zon, toevlucht zocht in een grot in de rotsen. Deze grot was echter de woning van een leeuw. Na enige tijd kwam deze terug van de jacht, hinkend, doordat hij in een grote doorn had getrapt. Toen hij in het hol de jongeling vond, zag hij hem met vriendelijke blik aan, begon te kwispelstaarten, strekte zijn poot naar hem uit en verzocht hem op deze wijze de doorn eruit te halen,
Androcles kromp eerst van angst ineen; toen hij echter zag, hoe vriendelijk het dier was en de wond aan zijn voet bemerkte, trok hij de doorn, eruit en bevrijdde hem zo van de pijn. Hoe groot was de vreugde van de leeuw. Hij toonde zijn dankbaarheid door Androcles als zijn gast te behandelen, met wie hij zijn jachtbuit deelde. De leeuw at die rauw, Androcles braadde het vlees. Zij leefden broederlijk tezamen, elk op zijn eigen wijs. —
Drie jaar lang woonden zij zo in het hol. Androcles’ haren waren zo lang geworden, dat hij het niet langer uit hield. Hij verliet het leeuwenhol. Toen hij verder ronddwaalde werd hij opgepakt. Nadat men te weten was gekomen, dat hij een weggelopen slaaf was, werd hij in de boeien geslagen en naar zijn vroegere heer in Rome gezonden. Deze vorderde rekenschap van zijn slaaf; Androcles werd veroordeeld om voor de wilde dieren geworpen te worden.
Nu was ook de Afrikaanse leeuw gevangen. Hij werd in het theater losgelaten, terwijl van de andere kant de jongeling binnenkwam, die ter dood was veroordeeld. De mens herkende het dier niet, dit echter de mens onmiddellijk; kwispelstaartend kwam hij naar hem toe en legde zich neer aan zijn voeten. Nu herkende ook Androcles zijn gastheer uit de woestijn, omarmde hem en begroette hem, alsof hij van een lange reis was teruggekomen.
Het leek voor het publiek of er toverij in het spel was. Daarom werd er nog een panter op Androcles losgelaten. Het dier wilde zich op hem storten, daar kwam de leeuw zijn oude vriend te hulp en verscheurde de panter.
Hierover waren de toeschouwers, zoals men zich denken kan, zeer verwonderd. Androcles moest verklaren, hoe dat alles in zijn werk was gegaan. Het gerucht verspreidde zich snel door de menigte, die door luid geschreeuw de vrijlating van de man en van de leeuw verlangde.
Dit gebeurde; de twee vrienden bleven sindsdien steeds samen.
Aelianus
0-0-0
Aap en kameel
Het was in grote ronde kring,
Dat al het woudgedierte stond,
Nieuwsgierig naar wat gebeuren ging ging.
Daar huppelt en danst in ’t rond
De aap en maakt grimassen met de mond.
Hij roept, een vinger aan de sik
,,Wie van u danst zo goed als ik?
Ook ben ik zeer intelligent
Daarvoor zelfs bij de mens bekend
Jaloers staat daar het woestijnkameel
Van het succes wil hij zijn deel.
,,De danskunst versta ik in zijn geheel.’
Hij hobbelt en schommelt, slap en slip,
Het oog omhoog, gekruld de lip.
Zo hobbelt en schommelt hij, zig en zag.
— Onder de dieren een daav’rend gelach
Naar Aesopus
0-0-0
Om geen stukjes weg te laten, volgt ook onderstaande.
Meestal komt dit gedichtje van Tollens in de vijfde klas bij plantkunde aan bod.
Dan is het ook makkelijker de nu voor ons niet meer gangbare woorden te verklaren.
Vlinder en bloem
Gij vlindertje in de rozenperken,
Gij bloem, die op de stengel wiegt,
Wie in uw maagschap zich bedriegt,
Weet geen geslachtstrek op te merken.
De vlinder is een bloem met vlerken,
De bloem een vlinder, die niet vliegt.
Deze lijkt mij ook wat ver staan van het kind van nu.
toch een interessante gedachte, wanneer we deze betrekken op wat Steiner zegt over de relatie ‘vlinder en onsterfelijke ziel’.
Tollens
0-0-0
De rups
Gelijk de rups haar graf bereidt
En zich ter rust begeeft,
Tot zij met vleugels uitgedost
Langs veld en bossen zweeft,
Zo is mijn aardse bezigheid
Terwijl mij ’t graf verbeidt,
Te leren hoe men sterven moeit,
Te zien op d’ eeuwigheid
Om zo, wanneer mijn rustvertrek
Zich eens ontsluiten zal,
Met groter vreugd en sneller vlucht
Te zweven door ’t heelal.
Van Alphen
0-0-0
Be ezel en de wolf
Een ezel ontmoette een hongerige wolf. Heb medelijden met mij,” zei de sidderende ezel, „ik ben een arm ziek dier; kijk maar, wat voor een doorn erin mijn voet gekomen is.”
„Werkelijk, dat gaat me aan het hart,” zei de wolf, „het is in overeenstemming met mijn geweten, wanneer ik je van je pijn verlos.”
Nauwelijks was het woord gesproken, of de ezel werd verscheurd.
Lessing
0-0-0
De stieren
Drie akkerstieren viel de leeuw eens aan.
Zij konden samen hem weerstaan.
„’t Is geen partij; drie tegen één.”
En hij verdween.
Tot hij afzonderlijk ze treffen kon
En overwon.
Herder
0-0-0
De ever en de vos
Een wild everzwijn stond bij een boom en wette zijn slagtanden. Toen een vos hem naar de reden vroeg — het scheen immers in het geheel niet nodig te zijn — antwoordde hij: „Ik doe het niet zonder overleg. Want wanneer ik eens in gevaar mocht komen, heb ik geen tijd om mijn tanden te scherpen; dan moet ik mij er van kunnen bedienen.”
Aesopus
0-0-0
De leeuw, de ezel en de vos
Een leeuw, een ezel en een vos gingen samen op jacht. Toen ze een grote buit verzameld hadden, beval de leeuw aan de ezel om te delen. Deze maakte drie gelijke delen, vervolgens nodigde hij de beide anderen uit om te kiezen.
Toen werd de leeuw kwaad en verscheurde de ezel. Daarop beval hij de vos te delen. Deze maakte één grote hoop en behield voor zichzelf maar een heel klein beetje. Daarop wendde de leeuw zich tot hem met de woorden: „Wie heeft je, mijn beste, zo leren delen?” De vos antwoordde: „Het ongeluk van de ezel.”
Aesopus
0-0-0
De wolf en de hond
De wolf zag eens een hond, die rond en dik was en vroeg aan hem, waar hij zo’n rijke maaltijd krijgen kon, dat hij zo groot was en zo vet.
„De mens,” zei hij, „geeft mij zo goede kost.”
„Doch waardoor komt het, dat je hals die kale plekken heeft?’
„Daartegen wrijft de halsring van metaal steeds, waaraan ik ’s avonds door mijn baas wordt vastgelegd.”
Toen sprak de wolf: „Vaarwel dan en hij lachte,
„Geniet de weelde, ik zou nimmer
Mijn vrije hals daarvoor in ’t ijzer laten sluiten.
Babrios
0-0-0
De wolf en het lam
De wolf en ’t lam, zij kwamen aan dezelfde beek
Door dorst geleid; stroomopwaarts stond de wolf,
Het lam stroomafwaarts. Gedreven door de onverzadiglijke
Maag zoekt nu de rover reden tot gevecht.
„Wat maak je ’t water troebel, dat ik drinken wil?”
Begint hij. En de onschuld in het wolkleed
Antwoordt sidderend: „Hoe kan ik dat, o wolf,
Van boven stroomt het nat toch naar mijn lippen toe.”
En hij, bedwongen door de macht der waarheid,
Gaat voort: „Heb je mij zes maanden her niet uitgescholden?”
.Neen,” zegt het lam, „want toen leefde ik nog niet.”
,Dan was ’t je vader, die mij uitschold,” schreeuwt de wolf,
En brengt ter dood zijn offer, onverdiend.
Phaedrus
0-0-0
De vos en de raaf
Een raaf stal uit het open venster eens een kaas
En zette zich voor ’t feestmaal in een hoge boom.
Dat zag de vos, die naderde met zulke woorden:
„Hoe heerlijk straalt, o raaf, uw vederkleed;
Was je niet stom — geen vogel kon zich met u meten.”
Doch als de dwaas zijn stem nu wil verheffen,
Omlaag valt uit de snavel dan de kaas, die sluw de vos
Met gretige tanden opvangt. Nu eerst jammert,
Maar te laat, de raaf om zijn bedrogen domheid.
Phaedrus
0-0-0
Dc vos en de ooievaar
De vos, zo wordt verteld, nodigde eens een ooievaar als gast uit en zette hem een drank voor op een platte schaal.
Deze, door de honger en de dorst geplaagd, probeerde deze te proeven op allerlei manieren, maar tevergeefs.
Toen daarop de ooievaar de vos als gast eens uitnodigde, zette hij hem in een fles het eten voor, dat op de bodem lag.
Zelf viste hij het met zijn lange hals op en at genoeglijk, terwijl honger de vos kwelde.
Als deze nu vergeefs de hals van de fles aflikt,
Spreekt de vogel tot hem:
Wie naar zijn eigen voorbeeld wordt gestraft., mag niet klagen.
Phaedrus
0-0-0
De vos en de leeuw
Een vos, die nog nooit een leeuw had gezien, werd, toen hij er eens een ontmoette, zo bang, dat hij haast van angst weggekropen was. Toen hij hem later ten tweeden male zag, was hij nog wel bevreesd, maar niet zo erg als de eerste maal. Bij de derde ontmoeting was zijn moed zo gegroeid, dat hij naar hem toe ging en een gesprek aanknoopte.
Aesopus
0-0-0
De herdershond
Een oude herdershond, die trouw het vee van zijn baas bewaakte, ging ’s avonds naar huis. Daar keften de schoothondjes op straat tegen hem.
Hij liep verder en keek niet om. Toen hij voor de slagerswinkel kwam, vroeg de slagershond hem, hoe hij dat geblaf kon verdragen en waarom hij er niet een bij de kraag greep.
„Neen,” zei de herdershond, „ze pakken en bijten mij niet, ik moet mijn tanden voor de wolven bewaren.”
Lessing
0-0-0
Franciscus van Assisi en de wolf
Toen de heilige Franciscus in de stad Gubbio vertoefde, huisde in de omgeving van de stad een buitengewoon grote grimmige wolf. Hij at niet alleen dieren op, maar viel ook mensen aan. De burgers van de stad leefden in een voortdurende vrees, omdat de wolf zich vaak in de nabijheid van de muren vertoonde.
Wie de stad uit moest, droeg wapens, alsof hij ten strijde toog. De heilige Franciscus had groot medelijden met de bewoners van deze stad. Hij besloot daarom de wolf op te zoeken, ofschoon de burgers het hem ontrieden. Met zijn metgezellen ging hij de poort uit, zijn vertrouwen op God gericht; zo ging hij de wolf tegemoet. Zijn vrienden bleven spoedig achter, hij alleen ging verder. De burgers, die hem nog van verre konden zien, bemerkten hoe de wolf met open muil op hem afstormde. Franciscus maakte het teken van het kruis over het dier en zei: „Kom tot mij, broeder wolf. In naam van Christus verbied ik je mij of iemand anders kwaad te doen.” En, o wonder, toen heilige Franciscus het kruisteken maakte, sloot de wolf zijn muil, stond stil, en toen de heilige hem tot zich liet komen, kwam hij, tam als een lammetje, naderbij en ging bij zijn voeten liggen.
Verder sprak de heilige Franciscus tot hem: „Broeder wolf, je hebt in deze streek veel onheil gesticht en boze dingen gedaan, je hebt de schepselen Gods zonder zijn toestemming gedood. Je hebt niet alleen dieren verslonden, maar je ook aan de mensen gewaagd, die toch Gods evenbeeld zijn. Je hebt als rover en moordenaar de galg verdiend; het hele volk schreeuwt over je; rondom zijn je vijanden. Maar, broeder wolf, ik wil vrede stichten tussen jou en de mensen. Dan mag je niemand meer kwaad doen, zij moeten je vergeven en mens noch hond mag je in het vervolg nazitten.
De wolf gaf zijn instemming met deze woorden te kennen door de bewegingen van zijn lichaam, door het kwispelen van zijn staart, door met zijn kop te knikken, en beloofde zo, zich te zullen houden aan de woonden van de heiligen Franciscus.
Deze ging nu verder: „Broeder wolf, omdat je toestemt en de vrede wilt bewaren, beloof ik je ervoor te zullen zorgen, dat de inwoners van Gubbio je, zolang als je leeft, zoveel voer zullen geven, dat je geen honger behoeft te lijden. Want ik weet wel, dat de honger je tot je misdaden heeft gebracht. Nu ik voor dit alles zorgen wil, móet jij, broeder wolf, me beloven, van nu af aan, nooit meer een mens of dier kwaad te doen. Beloof je me dat? Door het knikken met zijn kop gaf de wolf duidelijk zijn instemming te kennen. Toen eiste de heilige Franciscus: „Broeder wolf, je moet je belofte nu ook met handslag bekrachtigen, opdat ik er mij geheel op kan verlaten.”
De heilige Franciscus bood hem zijn rechterhand, de wolf strekte hem zijn poot tegemoet en legde deze tam in de hand van de heilige.
Zo beloofde hij zijn trouw. Ten slotte sprak de heilige Franciscus tegen hem: „Broeder wolf, ik gebied je nu in naam van Jezus Christus zonder dralen met mij mee te komen, opdat wij in naam Gods deze vrede in alle vorm sluiten.”
Als een tam lammetje ging de wolf met de heiligen Franciscus mee. De burgers van Gubbio, die dit zagen, verwonderden zich zeer. De boodschap verbreidde zich snel en allen, mannen en vrouwen, groot en klein, jong en oud, stroomden tezamen op het marktplein om de heilige Franciscus met de wolf te zien. Deze besteeg een verhoogde plaats om tot het volk te spreken: „Hoort, mijn broeders, broeder wolf, die hier voor u staat, heeft mij beloofd vrede met u te sluiten en u nooit meer kwaad te doen. Daarvoor moet u zich verplichten hem elke dag het nodige voer te geven. Ik sta ervoor in, dat hij het vredesverdrag trouw zal houden.” Toen beloofde het hele volk eenstemmig de voeding van de wolf voor altijd op zich te zullen nemen. Daarop vroeg de heilige Franciscus de wolf ten aanhoren van de hele menigte: „Broeder wolf, beloof je nu met deze mensen in vrede te leven, zodat je mens noch dier noch enig schepsel zult aanvallen?” Toen knielde de wolf, boog het hoofd en gaf door kwispelstaarten te kennen, dat hij zich aan het verdrag zou houden. Nu verlangde de heilige Franciscus van hem, dat hij juist zo als net voor de stad door handslag zijn belofte zou bekrachtigen. Weer legde hij zijn rechterpoot in de hand van de heiligen Franciscus.
In het volk was zo’n grote verbazing en vreugde, dat allen God lovend en prijzend hun gebeden ten hemel zonden en uit dank, dat de heilige Franciscus tot hen gekomen was, en hen gered had van de boosheid van de wolf.
Het dier leefde nog twee jaar. Het ging heel tam de huizen in en uit, deed niemand kwaad. Door het volk werd hij vriendelijk behandeld en gevoed. Nooit blafte een hond tegen hem. Toen hij van ouderdom stierf, waren de burgers van de stad zeer bedroefd, want hij herinnerde hen aan de heiligheid en het Godsvertrouwen van de heilige Franciscus.
Bloempjes van de heilige Franciscus
0-0-0
Het paard en de stier
Op een vurig paard reed eens een stevige jongen. Een wilde stier riep het paard toe: „Schande! Ik liet me niet door een jongen regeren!”
„Ik wel,” antwoordde het paard, „want wat voor eer zou ik ervan hebben een jongen van mij af te werpen?”
0-0-0
De dankbare ooievaar
Een vrouw had haar man verloren en daarmee het inkomen, dat hij steeds verdiend had. In armoede moest zij nu zwerven langs de wegen. Eens vertoefde zij weer bij het graf van haar man, toen een jonge ooievaar, die zijn eerste pogingen tot vliegen deed, maar zijn vleugels nog niet in zijn macht had, omlaag viel en een poot brak. Zij had medelijden met het arme dier, nam het op en verbond het. Ook gaf zij het te eten en te drinken, totdat het zijn krachten had herwonnen. Zijn vleugels waren inmiddels ook veel sterker geworden. Toen liet de vrouw de vogel vliegen.
Een jaar later zat zij weer bij het van haar man. Boven haar vloog een ooievaar. Nauwelijks had deze de vrouw gezien, of hij hield vaart in, zweefde omlaag, tot hij dicht bij haar was. Toen liet hij uit zijn snavel een steen vallen in de schoot van de vrouw. Daarop vloog hij weer omhoog en ging op het dak van een huis in de nabijheid zitten. De vrouw was zeer verbaasd en wist niet, wat zij van het voorval moest denken. De steen legde zij in haar armoedige kamertje neer. Toen zij eens midden in de nacht ontwaakte, zag zij pas, wat voor een glans en schittering van de steen uitging. Het was of een fakkel de kamer verlichtte.
Het was een kostbare edelsteen.
Toen de vrouw later de ooievaar weer eens van nabij zag, kon zij opmerken, dat hij aan zijn ene poot iets dikker was dan aan de andere. Het was degene, die zij eens geholpen had.
Aelianus
0-0-0
De adelaar
Een mens vroeg aan de adelaar: ,,Waarom voed je je jongen zo hoog in de lucht op?”
De adelaar antwoordde: „Zouden ze, als ze volwassen zijn, zich zo dicht in de nabijheid van de zon wagen, wanneer ik ze in de diepte laag bij de aarde opvoedde?”
Lessing
0-0-0
Dubbele vreugde
Aan de oever van een heldere vijver wandelde een eendenmoeder met haar kinderen. „Jullie zijn vol stof,” zei ze, „ga het water in en maak je schoon.”
„Wij zouden wel willen, het stof kriebelt ons; maar het gaat niet.”
„Het gaat niet? Waarom niet?”
„Daar aan de andere kant, kijk maar, staat een varken en lacht ons uit, wanneer wij ons wassen.”
„Des te beter. Dan zijn er twee genoegens in plaats van een. Heb er zelf plezier in je schoon te maken, en gun het zwijntje de vreugde jullie uit te lachen.”
M. v. Ebner-Eschenbach
0-0-0
De schildpad en de adelaar
Een schildpad verzocht de adelaar hem te leren vliegen. Deze zei, dat het tegen zijn natuur indruiste. Des te hardnekkiger drong de schildpad aan. Toen nam de adelaar hem op met zijn klauwen, droeg hem in de hoogte en liet hem vervolgens omlaag vallen. De schildpad viel op een rots en werd verpletterd.
Aesopus
0-0-0
De pauw en de lijster
Toen de vogels een koning moesten kiezen, maakte de pauw op grond van zijn schoonheid aanspraak erop, dat hij gekozen zou worden. Werkelijk viel de keus algemeen op hem. Daarop nam de lijster het woord en sprak: „Wanneer jij nu koning bent en de adelaar door de lucht aankomt om ons te achtervolgen, hoe wil je ons dan helpen?”
Aesopus
0-0-0
De mier en de duif
Een dorstige mier, die bij een bron was gekomen, werd door de stroom meegenomen en stond op het punt te verdrinken. Een duif zag dit, brak een takje van een boom en wierp dit in de bron. De mier ging erop zitten en was gered.
Enige tijd later richtte een vogelvanger zijn net op om de duif te vangen. Toen de mier dat zag, beet zij de man in de voet. Hij wierp van pijn het net weg, en de duif kon wegvliegen.
Aesopus
0-0-0
Het roodborstje
Toen Jezus aan het kruis hing en veel pijn had, zat niet ver daar vandaan in het bos een klein vogeltje. Dat treurde op de rand van zijn nest; bittere tranen rolden uit zijn oogjes, toen het zag, hoe de scherpe dorens het arme hoofd van Jezus doorboorden. „Niemand komt om Hem te helpen,” dacht het. „Dan zal ik trachten zijn pijn te verzachten en Hem te troosten.” Het vloog naar het kruis en het lukte hem één doorn uit de doornenkroon, die de Heer pijnigde, los te maken. Daarbij viel een bloeddruppel op de borst van het vogeltje. Jezus sprak: „Als eeuwig aandenken, lief vogeltje, zul je met al je nakomelingen deze rode vlek op je borst behouden en de mensen zullen je roodborstje noemen.”
Oude Legende
Op deze blog staan meer van zulke legenden.
0-0-0
De nachtegaal
Toen het Kerstkindje geboren was, zong zijn moeder Maria het steeds in slaap. Zij zong de mooiste liederen voor hem, over de hemel en over de engelen, over de lente en over de bloemen.
Op een dag was moeder Maria hees geworden van het vele zingen en van het waken in de nachten. Zij kon niet goed meer zingen; het kindje sliep niet in.
Plotseling klonk er echter een helder gezang uit de dakbalken van het stalletje. Daar zat een vogeltje, dat had alle dagen en nachten naar de liederen van Maria geluisterd. Nu vloog het op Maria’s schouder en zong daar al die mooie liederen weer. Het was zo mooi, zo mooi. En het kindje viel al spoedig in slaap, zoals anders wanneer zijn moeder hem voor kon zingen.
Maria streelde het diertje over zijn donkere glanzende veertjes en zei: „Lief vogeltje, van nu af aan zul je mijn stem hebben, en al mijn liederen kennen, opdat je ze voor de mensen zult zingen.”
Vanaf dit ogenblik zingt de vogel met zijn prachtige stem, zingt in het avonduur, als de kinderen naar bed gaan om ze in slaap te zingen. En ook de grote mensen luisteren graag naar zijn stem, want zij heeft een wonderbaarlijke klank.
Oude legende
0-0-0
Het winterkoninkje
Het winterkoninkje had de boodschap van de engel gehoord, dat het Godskind geboren was in Bethlehem. Het spoedde zich daarheen om het te begroeten. Aan de kribbe zong het zijn mooiste lied. Toen het zag, hoe hard het kindje in de kribbe lag, vloog het naar het bos om daar wat zacht mos te halen, dat het daarop kon liggen. Intussen was een dikke lelijke spin van boven uit de balken naar beneden gekomen en spon boven het hoofd van het kindje zijn web. De moeder veegde het weg, maar de spin trok er zich niets van aan en begon ijverig er opnieuw een te maken. Hij was al bijna klaar, toen het winterkoninkje terugkwam met een plukje mos. Dat legde het in de kribbe. Toen zag het de spin, zag dat deze hinderlijk was voor het kindje, vloog erheen — en met één hap was de spin opgegeten. Maria was blij en dankte het vogeltje. Toen kreeg het zijn koningsnaam.
Oude legende
0-0-0
Franciscus van Assisi preekt voor de vogels
Eens liep de heilige Franciscus door het veld met zijn leerlingen. Aan de kant van de weg ontwaarde hij enige bomen, die vol tjilpende vogels zaten. De heilige Franciscus was verwonderd; hij sprak tot zijn vrienden: ,,Wacht hier op de straat tot ik terugkom, ik wil naar de vogels toegaan en voor hen preken.” Zo liep hij naar de bomen en sprak daar tot de vogels; terwijl deze heel rustig waren en bleven, zolang hij preekte: „Jullie vogels, mijn broeders, zijn God grote dank verschuldigd, steeds en overal moeten jullie Hem loven. Want Hij schonk jullie de vrijheid overal heen te gaan en gaf jullie dubbele en drievoudige kleding. Eenmaal heeft Hij jullie gered in de ark van Noach, zodat jullie niet zijn uitgestorven. En dan moeten jullie Hem nog danken, dat Hij jullie het luchtrijk heeft overgelaten. Bovendien zaaien en oogsten jullie niet en toch voedt God jullie, laat jullie drinken uit rivieren en bronnen, schenkt jullie de bergen en dalen als woonplaats en de hoge bomen om jullie nesten te bouwen.
En al kunnen jullie niet spinnen, toch krijgen jullie en jullie jongen kleding van God. Jullie schepper, die jullie zoveel weldaden bewijst, heeft jullie wel zeer lief. Dus, mijn broeders, hoeden jullie voor de zonde van de ondankbaarheid en wees steeds ijverig in het loven van God.”
Terwijl de heilige Franciscus zo sprak, begonnen de vogels hun snavels te openen, hun halzen te rekken, hun vleugels te spreiden, vervolgens bogen zij vol eerbied hun kopjes en toonden door hun getjilp dat zij zich verheugden over diens woorden. Ook de heilige Franciscus verheugde zich, hij zegende de vogels en gaf ze daarna verlof om weg te vliegen. Onder wonderbaarlijk mooi gezang verhieven zij zich in de lucht en vlogen in alle vier richtingen uiteen.
Franciscus van Assisi brengt de zwaluwen tot zwijgen
Op een heuvel in de nabijheid van een kleine stad moest de heilige Franciscus eens preken voor een grote volksmenigte. Deze luisterde in diepe stilte naar zijn woorden. De mensen konden echter niets verstaan doordat in de nabijheid een ontelbare massa zwaluwen zich genesteld had, die onophoudelijk door hun getjilp een ongelofelijk lawaai teweegbrachten. Toen riep de heilige Franciscus hen toe: „Mijn zusters, lieve zwaluwen, nu is het mijn beurt om te spreken, jullie hebben nu genoeg gesproken. Hoor Gods woord en zwijg tot de preek voorbij is.’ Op hetzelfde ogenblik zwegen de vogels en bleven stil op hun plaatsen zitten, tot de heilige Franciscus zijn preek beëindigd had. Allen, die erbij waren, waren verwonderd. Zij aanbaden en prezen God, wiens kracht leefde in het woord van de heilige Franciscus.
Bloempjes van de heilige Franciscus
0-0-0
De Eik
De razende noordenwind had zijn kracht in een stormachtige nacht bewezen aan een geweldige eik. Nu lag deze uitgestrekt op de bodem. Een menigte kleinere struiken verpletterd eronder.
Een vos, wiens hol niet ver daarvandaan was, zag de volgende morgen de eik. „Wat een boom!!” riep hij. „Dat had ik nooit gedacht, dat hij zo groot was!”
Lessing
0-0-0
De jasmijn
Een jasmijnstruik was nog groen
’s Avonds bij het slapen gaan.
In de vroege morgen toen
Kwamen zonnestralen aan.
Wekten hem als sneeuw zo wit.
„Hemel, wat betekent dit?”
Zie, zo gaat het met de bomen,
Die in lentenachten dromen.
Rückert
0-0-0
De doornstruik
„Zeg mij toch,” vroeg de wilg aan de doornstruik, „waarom je zo begerig bent naar de kleren van de mensen, die voorbijkomen? Wat wil je daarmee? Wat voor dienst kunnen die je bewijzen?”
„Niets,” zei de doornstruik, „ik wil ze hun ook niet ontnemen, ik wil ze alleen verscheuren.”
Lessing
0-0-0
Berk en populier
Toen Jezus op reis was, zag hij bij een vijver bomen. Beide zagen de Heer van verre. De ene boom begon vol vreugde zich te buigen en begroette de Heer met zijn takken. Dat was de berk.
De andere boom trok er zich niets van aan, zelfs niet toen de Heer dicht langs hem heen liep. Daarom schonk Hij de berk steeds luchtige takken, die zich bij iedere windstoot naar de aarde kunnen buigen, alsof ze zouden willen groeten. De populier echter staat stijf rechtop en verheft zijn top hoogmoedig naar de wolken.
Oude legende
0-0-0
De den
Bij een hevig onweer liep eens Jezus door een dicht bos en zocht beschutting onder de bomen tegen de regen. Vele bomen echter bogen hun takken omlaag of zij schudden zich, zodat de druppels op de Heer vielen en hij geheel nat werd. Alleen de den breidde wijd zijn takken uit, daaronder vond hij beschutting Hij dankte de den en sprak de zegen over hem uit dat hij zomer en winter groen mocht zijn.
Oude legende
0-0-0
De kerstrozen
De herders hadden de boodschap gehoord van de engel, dat het Godskind geboren was in Bethlehem en zij waren erheen gegaan en hadden het gezien en aanbeden en het hun geschenken gebracht. Vervolgens waren zij weer weggegaan en hadden iedereen gezegd, wat zij gezien hadden. Vele andere herders gingen nu naar het kind. Allen brachten zij wat mee als geschenk. De een een lammetje of een geitje, de ander een plukje wol en wat melk, de derde een duif, de vierde een koehoorn. Ieder het beste wat hij bezat.
Daar stonden zij of knielden zij in het stalletje. Achter hun brede ruggen stond een klein herdersmeisje in versleten kleren, dat de grootste moeite deed om staande op haar tenen, ook iets van het kindje te zien te krijgen. Maar de brede ruggen bedekten alles. Zij moest langs de benen heen kijken. Maar wat het kleine herdersmeisje toen zag, overtrof haar stoutste verwachtingen. Daar zag ze het lichtkind in het kribje. Hoe graag had ze het op haar armen genomen en aan haar hartje gedrukt en op haar armen geschommeld en het de mooiste geschenken gegeven, Maar het arme kind had niets te geven, een kerkmuis had eerder wat gehad dan zij, zo arm was zij. Zij voelde hoe leeg haar handen waren en bittere tranen vielen over haar wangen.
Een engel in de hemels zag het verdriet van het herdersmeisje en kwam omlaag. Hij vroeg naar het leed van het kind. „Ik zou zo graag evenals de anderen het kindje in de wieg een geschenk geven en ik heb niets.” „Wat zou je dan willen geven?” „De herders hebben het kindje al alles gebracht wat het nodig heeft.” „Hebben ze niets vergeten?” Het herdersmeisje dacht een ogenblik na: „Ja, als ik het rozen kon geven, rode of witte rozen. Het lieve kindje heeft niet eens een bloem gekregen en het is toch eigenlijk zijn eerste verjaardag. Maar het is winter en de lente met zijn bloemen is nog ver weg.” Toen nam de engel het meisje bij de hand. Zij gingen naar buiten op het besneeuwde veld. Helder licht was het rondom hen, al was het avond. De engel sloeg met zijn staf op de aarde en kijk, daar geschiedde het wonder: overal kwam rozen te voorschijn, lichte witte bloemen. Het arme herdersmeisje verzamelde de bloemen in haar schortje, liep naar binnen in de stal en schudde ze uit over het kribje, waarin het kindje lag. Toen mocht het van de moeder het kindje in de armen nemen en aan het hartje drukken, wat ze zozeer gewenst had. Sindsdien bloeien met Kerstmis de rozen voor het feest.
Oude legende
0-0-0
De asters
Toen het Jezuskind te Nazareth opgroeide, zond de lieve God zijn engelen, die met hem speelden en hem vertelden van het paradijs en de hemel.
Een van de speelgenootjes van het Jezuskind was de kleine Johannes, die later den Heer doopte in de rivier de Jordaan. Aan hem vertelde het Jezuskind wat hij allemaal hoorde voor moois van de engelen. Zo vertelde hij hem, dat de hemel eigenlijk een grote weide is met duizenden schitterende sterrenbloemen, die door de mensen de sterren genoemd worden. En op die weide spelen de engelen hun spelletjes en zij plukken de bloemen en laten er soms een op de aarde vallen. Dan zeggen de mensen: Kijk eens, een vallende ster, en dan doen zij een wens. Zo vertelde het Jezuskind altijd mooie verhalen. Eens gaf het aan de kleine Johannes een zaadkorrel mee, die een engel voor hem uit de hemel had meegenomen.
Johannes was erg gelukkig en plantte het hemelse zaadje in zijn tuintje. Hij verzorgde het, begoot het en vertelde het ook aan de andere kinderen. Die keken alle dagen over het hek en wachtten op het uitkomen van het zaadje. Het duurde heel lang. Maar toen de herfst in het land was gekomen, schoten de hemelplanten lang uit en op de stelen kwamen prachtige sterren, die met grote ogen naar de verre blauwe hemel keken. De kinderen noemden juichend deze bloemen „sterrenbloemen” of asters. En die naam hebben ze tot op heden behouden.
Oude Legende
0-0-0
Wind en zon
Wedstrijd hielden wind en zon:
Wie met de meeste kracht ’t won,
Om een wandelaar tussen ’t groen
Van zijn kleren te ontdoen.
Wind begon uit alle macht,
Gierde en loeide met grote kracht,
Maar het hielp niet, want de man
Trok zijn jasje dichter an.
Wind in wanhoop rust nu uit. —
Doch de zon, die olijke guit,
Laat zijn warme schijn nu stralen.
En de wandelaar kan niet dralen
Om.de mantel af te werpen.
Zo gelukte het de zon,
Die de strijd met zachtheid won.
Herder
Ooit speelde ik deze fabel met een 2e klas. Later vroeg een oud-leerling me ernaar.
0-0-0
De Hamster en de mier
.Jullie armzalige mieren,” zei een hamster, ,,is het de moeite waard, dat jullie een hele zomer werkt om zo weinig voorraad bijeen te brengen? Dan moeten jullie mijn voorraad eens zien!”
„Luister,” antwoordde de mier, „wanneer jouw voorraad groter is, dan je nodig hebt, dan is het terecht, dat de mensen ernaar graven, je voorraadschuur leeghalen en je rooflust en gierigheid met de dood straffen.”
Lessing
0-0-0
De weldaden
„Heb je wel een groter weldoener onder de dieren dan wij zijn?” vroeg de bij aan den mens.
„Ja zeker,” antwoordde deze.
„Wie dan?”
„Het schaap, want zijn wol hebben wij nodig, en jouw honing is alleen maar aangenaam.”
„En wil je nog een reden horen, waarom ik het schaap voor een groter weldoener houd dan jij, bijtje? Het schaap staat mij zijn wol af zonder enige moeilijkheid; maar wanneer jij me je honing geeft, moet ik altijd oppassen voor je angel.”
Lessing
0-0-0
De stadsmuis en de veldmuis
Een stadsmuis ging eens wandelen en kwam bij een veldmuis, die haar onthaalde op eikels, gerst, noten, zoveel ze maar kon.
De stadsmuis zei echter: ,,Je bent maar een arme muis; waarom zou je hier in armoede leven? Kom mee met mij. Ik zal jou en mij genoeg verschaffen van allerlei kostelijke spijs.”
De veldmuis trok met haar mee naar een heerlijk, mooi huis, waar de stadsmuis woonde. Daar was volop brood, vlees, spek, worst, kaas en nog veel meer. Toen zei de stadsmuis: „Eet nu en wees blij. Van zulke spijzen heb ik dagelijks in overvloed.”
Intussen kwam de huisknecht en morrelde met de sleutel aan de deur. De muizen schrokken en liepen hard weg. De stadsmuis vond vlug haar gaatje, de veldmuis wist echter niet, waarheen zij moest vluchten. Zij liep langs de wand heen en weer en redde zich nauwelijks het leven. Toen de huisknecht weer weg was, zei de stadsmuis: „Het gevaar is geweken; laat ons vrolijk zijn.” De veldmuis antwoordde: „Jij hebt goed spreken; jij wist je gat te vinden. Ik ben echter haast omgekomen van angst. Ik zal je mijn mening zeggen: blijf jij een rijke stadsmuis, eet worst en spek. Ik wil een arm veldmuisje blijven en mijn eikels eten. Jij bent geen enkel ogenblik veilig voor de huisknecht, de katten en de vallen; het hele huis is vijandig tegen je; ik echter ben thuis veilig en vrij in mijn arme holletje op het veld.”
Luther
0-0-0
Het schaap
Het schaap had veel te lijden van de andere dieren. Toen ging het naar God en smeekte zijn ellende te verzachten.
God was daartoe bereid en sprak tot het schaap: „Ik zie wel, mijn vroom dier, dat ik je weerloos heb geschapen. Kies zelf hoe ik deze fout ongedaan kan maken. Zal ik je mond voorzien van schrikwekkende tanden en je voeten van klauwen?”
„O neen,” zei het schaap, „ik wil niets gemeen hebben met de verscheurende dieren.”
„Of zal ik,” zo vroeg God, „gif in je speeksel leggen.”
„Ach,” gaf het schaap ten antwoord, ,,de giftige slangen worden te zeer gehaat.”
„Wat zal ik dan doen? Ik zal horens op je voorhoofd planten en kracht geven aan je hals.”
„Ook dat niet, goede Vader; ik zou zo stoterig kunnen worden als de bok.”
„Je moet toch anderen kwaad kunnen doen, wanneer zij ervoor moeten oppassen jou aan te vallen.”
„Moet ik dat?” zuchtte het schaap. „Laat mij dan, goede Vader, zoals ik ben. Want het vermogen kwaad te kunnen doen, wekt, vrees ik, de lust, kwaad te willen doen; en het is beter onrecht te ondergaan dan onrecht te doen.”
God zegende het vrome schaap en het hield van toen af op te klagen.
Lessing
0-0-0
De aap en de pad
Op een regenachtige avond zaten de aap en de pad onder een boomstam en klaagden over de kou. Ze spraken af om de volgende dag een boom te vellen en van de bast een warm jasje te maken, ’s Morgens scheen echter de zon zo helder en mooi en warm, dat de aap vergenoegd boven in de boom zat, terwijl de pad op de wortels van de boom lui zich koesterde in de zon. Opeens riep de aap van boven: „Hallo, oudje, hoe gaat het er mee?” „O, uitstekend,” antwoordde de pad. „Zeg eens, zouden we niet een jasje maken?’ vroeg de aap. „Ach wat, jij met je jasje,” antwoordde de pad, „laten we tot morgen wachten, ik voel me nu zo lekker warm.” En de hele lieve dag verheugden zij zich over de zonneschijn.
’s Avonds begon het weer te regenen; weer zaten de twee onder de boomstam en jammerden over de kou.
Weer spraken zij af de volgende dag een boom te vellen om uit de bast een jasje te maken, ’s Morgens scheen de zon weer zo mooi en warm, dat de aap vergenoegd boven in de boomtop zat, terwijl de pad zich beneden baadde in de zonneschijn. Weer zei hij: „Dat jasje! Dat zullen we morgen maken.”
Elke dag ging het op dezelfde wijze.
Zo is het tot heden gegaan, en de aap en de pad zitten nog altijd in de regen en jammeren over de kou.
Maleise fabel
0-0-0
De tijger en zijn spiegelbeeld
In de wildernis bevond zich een vijver, waarin graag alle dieren hun dorst lesten. Zij waren echter bang geworden, omdat sinds enige tijd daar dagelijks een oude tijger kwam, die een van de dieren opat.
Op een dag kwam het hert bij de tijger en zei tot hem: ‘Waarom veroorlooft u mij niet u elke dag een dier te brengen, dan hoeft u niet eens op jacht te gaan.”
Het voorstel beviel de tijger en het hert deelde het aan de overige dieren mee. Deze waren er weinig mee ingenomen; het hert zei: „Laat het maar aan mij over, het zal alles nog goed aflopen.”
De volgende dag ging het hert weer naar de tijger: „Ik kon geen dier meebrengen, want de weg werd versperd door een grote dikke tijger.” Toen de tijger dat hoorde werd hij zeer kwaad en zei: „Dat wil ik wel eens zien, wie mij zou willen storen in mijn maaltijd! Die zal met mijn klauwen kennis maken! „Het hert ging de tijger voor en leidde hem naar de rivier. Daar wees het hem zijn evenbeeld in het water en riep: Kijk, daar is de oude dikke vette tijger, die ik bedoelde.” Toen de tijger dat hoorde, wilde hij de ander onder zijn klauwen vermorzelen, nam een aanloop en sprong in het water. Zo verdronk hij jammerlijk.
Maleise fabel
0-0-0
De vrouw en haar dienstmaagden
Een arbeid lievende weduwe, die enige dienstmaagden had, placht deze nog voor dag en dauw bij het eerste hanengekraai te wekken voor het werk. Toen het hun te bezwarend werd zo vroeg op te staan, besloten zij de haan om te brengen, omdat hij het was, die hun meesteres ’s nachts wekte uit de slaap. Zij voerden hun plan uit. Maar nu geschiedde het, dat hun toestand veel erger werd. Want de vrouw, die nu de haan haar niet meer riep, niet wist hoe laat het was, wekte de vrouwen nog veel vroeger in de nacht.
Aesopus
0-0-0
De boer en zijn zonen
Een boer, die de dood voelde naderen en de wens koesterde, dat zijn zonen zich zouden wijden aan de landbouw, riep hen tot zich en zei tot hen: „Kinderen, ik neem nu afscheid van het leven, jullie echter zullen, wanneer jullie steeds doorzoeken, wat ik in mijn wijnberg verstopt heb, alles vinden.”
De zonen, die meenden dat daar de een of andere schat verborgen was, groeven na huns vaders dood de hele wijnberg om; ze vonden weliswaar geen schat, maar de zo voortreffelijk omgespitte wijnberg droeg rijke vrucht.
Aesopus
0-0-0
0-0-0
De vissers
Vissers trokken hun net uit het water. Zij sprongen op van vreugde, want het net was zeer zwaar, zodat zij een rijke vangst vermoedden. Toen zij het naar de oever getrokken hadden, vonden zij er slechts weinig vis in, daarentegen wel een hele grote steen. Zij werden treurig en bedroefd, en wel niet zozeer over het geringe aantal vissen, dan wel omdat zij zich tevoren iets geheel anders voorgesteld hadden.
Een van hen, een oudere man, zei: „Laat ons niet mistroostig zijn, vrienden; want de zuster van de vreugde schijnt het leed te zijn. Ook wij moeten blijkbaar, nadat wij ons van tevoren zozeer hadden verheugd, een beetje proeven van het leed.”
Aesopus
0-0-0
*Omdat ik geen zicht heb op wat er zoal in de scholen gelezen wordt, kan het heel goed zijn, dat ‘mijn’ suggestie al lang in praktijk is gebracht.
Als er al zo’n door mij voorgesteld leesboek is gemaakt, met illustraties van de kinderen – dan zou ik daarvan graag een scan ontvangen om op deze blog als voorbeeld te publiceren.
Is er iemand die de leesboekjes van oud-vrijeschoolleerkracht Gerard Reijngoud gebruikt?
.
[1] Het boek der fabels
M.Stibbe
Geïllustreerd door K. Müller Führer
N.V. vh J.F.Duwaer & Zn.,
Prinsengracht 735
Amsterdam
1937
Schrijven en lezen: alle artikelen
Vertelstof klas 2: alle artikelen
Menskunde en pedagogie: alle artikelen
Vrijeschool in beeld: vertelstof 2e klas: legenden fabels
.
2756
.
VRIJESCHOOL 