.
In de ‘Algemene menskunde’ staat Steiner niet lang stil bij de begrippen ‘geest(es)zelf – levensgeest – geest(es)mens. Ze worden summier benoemd in de 1e voordracht – in de vertaling op blz. 23 – wanneer hij over de wezensdelen spreekt. Zie het artikel daarover
en in voordracht 4.
Hier worden de drie begrippen in verband gebracht met de drie vormen van (hoogste) wil.
De ‘wens’ met het geestzelf; ‘het voornemen’ met de levensgeest en ‘het besluit’ met de geestmens.
Wanneer hij in zijn boeken GA 9 en GA 13 over de wezensdelen spreekt, komen ze uiteraard aan bod.
Opmerkingen daaruit heb ik weergegeven in dit artikel.
Wanneer je mijn inleidingen op deze stof op je laat inwerken, zal, wat Steiner in de voordrachten zegt, makkelijker te vatten zijn.
Zoals ik voor het geestzelf heb gezocht naar omschrijvingen in andere voordrachten, wetend dat Steiner het telkens weer anders zegt of met nieuwe gezichtspunten komt, doe ik dit nu ook voor de levensgeest.
In het vorige artikel haalde ik Steiner aan met wat hij er op blz. 24 (vert.) over zegt:
Ein zweiter, höherer Bestandteil des Menschen ist das, was wir den Lebensgeist nennen. Dieser Lebensgeist ist schon sehr wenig wahrnehmbar innerhalb des gegenwärtigen Menschen. Es ist etwas sehr geistiger Art im Menschen, was sich in ferner Menschenzukunft entwickeln wird.
Een tweede en hoger bestanddeel van de mens is dat wat we de levensgeest noemen. Deze levensgeest kan men al heel weinig waarnemen in de huidige mens. Het is iets in de mens wat zeer geestelijk van aard is en zich in de verre toekomst van de mensheid zal ontwikkelen.
GA 293/65
Vertaald/66
‘Het is iets in de mens wat zeer geestelijk van aard is en zich in de verre toekomst van de mensheid zal ontwikkelen.’
Je zou dus nog kunnen denken: ‘O, dat gaat vanzelf, daar hoef ik in dit leven niets voor te doen.’
‘Ik heb er in dit leven nog weinig mee te maken’.
Maar als we beseffen dat ‘levensgeest’ omgewerkte ‘levenskracht’ is, ons etherlijf, dan kunnen we wél inzien dat het in dit leven veel meer gaat om de scholing van het etherlijf.
Het scholen van het astraallijf is al een moeilijke opgave; van het etherlijf is deze nog moeilijker. Die kost veel meer inspanning en tijd.
Als we aan het etherlijf willen werken, gaat die activiteit natuurlijk weer uit van het actieve Ik, zoals bij de ontwikkeling van het astraallijf, zoals blijkt uit wat er in o.a. de voordrachten GA 9; GA 34; GA 53; GA 54; GA 55; GA 56; GA 57; GA 58; GA 59 over staat.
Die Erkenntnis der Seele und des Geistes
Kennis van ziel en geest
Voordracht 3, Berlijn, 24. oktober 1907
Die Erkenntnis der Seele und des Geistes
Kennis van ziel en geest
Na wat Steiner hier zegt over de ontwikkeling van het astraallijf, gaat hij verder met:
Blz. 77
Alles, was wir lernen, gestaltet den Astralleib um.
Wenn wir uns einen Begriff machen wollen von dem Gegensatz der Umgestaltung des Astralleibes und der Umgestaltung des Ätherleibes durch das Ich, so müssen wir uns einmal erinnern, wie wir als achtjährige Kinder waren.
Da haben wir manches nicht gewußt, was wir heute wissen.
Vieles haben wir gelernt. Unter den Empfindungen, die wir so aufgenommen haben, hat sich der Astralleib umgewandelt, hat er sich Geistselbst oder Manas eingegliedert.
Alles aber, was, als wir ein achtjähriges Kind waren, unser Temperament, unsere Neigungen und so weiter ausgemacht hat, das hat sich nicht in der gleichen Weise umgestaltet.
Wenn Sie mit acht Jahren ein jähzorniges, ein bockbeiniges Kind waren, dann sind Sie wahrscheinlich heute noch
Wanneer we een begrip willen ontwikkelen van de tegenstelling tussen de omwerking door het Ik van het astraallijf en het etherlijf, zouden we ons moeten proberen te herinneren hoe we als achtjarige kinderen waren.
Toen wisten we veel niet van wat we nu wel weten.
We hebben er veel bijgeleerd.
Onder de gewaarwordingen die we zo in ons hebben opgenomen, is het astraallijf veranderd, is het deel geworden van het geestzelf of manas.
Maar hoe op 8-jarige leeftijd ons temperament was, wat onze neigingen waren, dat is niet op dezelfde manier anders geworden.
Als je als 8-jarige een driftkikker was of een stijfkop, dan ben je dat
Blz. 78
manchmal jähzornig oder bockbeinig. Die Umwandlung des Temperaments und der Neigungen geht viel langsamer vorwärts. Man kann das Fortschreiten des Astralleibes mit der Bewegung des Minutenzeigers und den Fortschritt des
Ätherleibes mit dem Vorrücken des Stundenzeigers vergleichen. Es ändern sich die Neigungen aber nur, wenn sich der Ätherleib wandelt, und es gehören dazu stärkere Impulse als zur Umwandlung des Astralleibes. Solche starken Impulse hat der Mensch, der in der Geisteswissenschaft steht, und er kann sie schon haben, wenn er dem Eindruck eines Kunstwerks ausgesetzt wird, hinter dem der Mensch den unendlichen Sinn, sagen wir von Wagners «Parsifal» oder von Beethovens Neunter Symphonie, sieht. Diese Impulse sind nicht bloß wirksam auf den Astralleib, sondern sie sind so stark, daß der Ätherleib des Menschen geläutert, gereinigt und verwandelt wird. Ebenso ist es, wenn der Mensch vor einem Bild Raffaels oder Michelangelos steht und durch die Farbe ein Impuls von dem Ewigen ihn durchdringt. Aber die stärksten Impulse sind doch die religiösen Impulse der Menschheit. Was als religiöse Impulse durch die Zeiten hindurchgegangen ist, hat die Menschen so stark verwandelt, daß es ihren Ätherleib ergriffen hat, so daß die Menschen auch in bezug auf ihren Ätherleib
zwei Teile in sich tragen, den unverwandelten, wie von der Natur empfangenen Teil, und den umgewandelten. Der umgewandelte Teil heißt Lebensgeist oder Buddhi.
waarschijnlijk soms nog weleens. Het veranderen van je temperament en je neigingen gaat veel langzamer. Vooruitgang wat je astraallijf betreft, zou je kunnen vergelijken met het vooruitgaan van de grote wijzer op de klok, en wat je etherlijf betreft met het verdergaan van de kleine wijzer. Neigingen veranderen alleen als het etherlijf verandert en daarvoor zijn sterkere impulsen nodig dan voor het omwerken van het astraallijf. Zulke sterke impulsen heeft een mens wanneer hij met de geesteswetenschap leeft, en hij kan die ook krijgen wanneer een kunstwerk indruk op hem kan maken, een kunstwerk waarachter hij dan de oneindige betekenis ziet van, laten we zeggen ‘Parsifal’ van Wagner of Beethovens negende symfonie. Deze impulsen werken niet alleen maar op het astraallijf, maar deze zijn zo krachtig dat het etherlijf erdoor gelouterd, gereinigd en verander wordt.
En dat gaat ook zo als de mens voor een schilderij van Rafael of van Michelangelo staat en er een impuls van eeuwigheidswaarde door hem heen gaat.
Maar de sterkste impulsen zijn toch de religieuze impulsen van de mensheid. Wat als religieuze impulsen door de tijd heen is gegaan, heeft de mens zo sterk veranderd, dat het etherlijf er sterk door beïnvloed werd, zodat de mens een etherlijf heeft dat uit twee delen bestaat: het deel dat niet veranderd is, zoals hij dat door de natuur gekregen heeft en het deel dat omgewerkt is. Dit deel heet levensgeest of buddhi.
Tritt dann an den Menschen das heran, was wir kennenlernen, wenn wir einen Vortrag über die Einweihung oder Initiation hören, so tritt das noch stärker hervor, was den Ätherleib umwandelt. Die Initiation besteht darin, dem
Menschen die Mittel zu geben, immer mehr den Ätherleib umzuwandeln. Daher gilt es auch für den, den man Geheimschüler nennt, daß alles intellektuelle Lernen, alles,
Als de mens dan een voordracht hoort over inwijding of initiatie, als hij dat leert kennen, treedt nog sterker op de voorgrond wat het etherlijf verandert. Inwijding bestaat erin de mensen middelen te geven om het etherlijf steeds verder om te werken. Daarom geldt ook voor degene die je dan ‘inwijdeling’ noemt, dat alles wat je intellectueel leren, alles
Blz. 79
was er schulmäßig aufnehmen kann, nur Vorbereitung ist. Wichtiger als alles intellektuelle Aufnehmen ist für den, der sich einer geisteswissenschaftlichen Schulung unterwirft, nur eine einzige Neigung in bewußter Weise in eine andere umzuwandeln, und wenn es nur eine Handbewegung ist. Eine solche umzuwandeln, hat unter Umständen mehr Wert als noch so viel angeeignetes theoretisches Wissen. Im Grunde genommen besteht die Einweihung, die Initiation, in Impulsen, die den menschlichen Ätherleib reinigen und läutern. Diese Impulse setzen sich dann fort in denen, die zur Reinigung und Läuterung des physischen Leibes aufsteigen, und das ist das Höchste, was der Mensch in seiner jetzigen Laufbahn erlangen kann.
wat je schools in je op kan nemen, slechts voorbereiding is. Voor iemand die een geestelijke scholing wil ondergaan, is het belangrijker dan alles wat je intellectueel in je op kan nemen, om een enkele neiging op een bewuste manier in een andere neiging te veranderen, al is het maar een handbeweging. Zoiets op een bepaalde maner veranderen, is onder bepaalde omstandigheden meer waard dan wat je je eigen maakt aan theoretische kennis, al is het nog zo veel.
In de kern bestaat de inwijding, de initiatie, in impulsen die het menselijke etherlijf reinigen en louteren.
Die impulsen werken dan door naar impulsen die ontstaan vanuit het fysieke lichaam om dit te reinigen en te louteren en dat is het hoogste wat de mens in zijn huidige zijn op aarde kan bereiken.
GA 56/78-79
Niet vertaald
Voordracht 10, München 5 december 1907, i.p.v. Berlijn 27 februari 1908
Das Gesundheitsfieber im Lichte der Geisteswissenschaft
Koortsachtig streven naar gezondheid in het licht van de geesteswetenschap
Blz. 214
Durch die Eindrücke der Kunst oder die großen Eindrücke der Religionsstifter arbeitet der Mensch an seinem Ätherleib und schafft Buddhi.
Door de werking van de kunst of door de indruk die grote stichters van godsdiensten op de mens maken, werkt de mens aan zijn etherlijf en schept buddhi.
GA 56/214
Niet vertaald
.
Algemene menskunde: voordracht 1 – over het geestzelf
Algemene menskunde: voordracht 1 – alle artikelen
Algemene menskunde: alle artikelen
Rudolf Steiner: alle artikelen op deze blog
Menskunde en pedagogie: alle artikelen
Vrijeschool in beeld: alle beelden
.
3070-2884
.
.
.
.
.
VRIJESCHOOL 