.
Wil je geen up-date missen, volg dit blog gratis. Aanmelden rechtsboven.
.
Nu de kinderen thuis zijn…..alles wat verzameld is
Nu de kinderen thuis zijn…..alle artikelen en auteurs/uitvoerenden op alfabet.
.
LEREN LEZEN
SPECIAAL VOOR DE OUDERS, NU DE KINDEREN THUIS ZIJN
Lezen is belangrijk. Dat staat vast. En wie het – als volwassene – fijn vindt, gunt het plezier ook anderen, in de eerste plaats de eigen kinderen.
Maar een groot deel van ‘de eigen kinderen’, zeg maar ‘de jeugd’ vindt lezen steeds minder leuk. Dat blijkt uit onderzoek.
De regering – de onderwijsafdeling – maakt zich daar zorgen over. Er worden maatregelen en programma’s bedacht om de jeugd weer aan het lezen te krijgen.
Niet alleen ‘de jeugd’, maar ook jongere kinderen – vooral die nog in het stadium zijn van ‘aanvankelijk lezen’ vinden er niet veel aan. Dat geldt niet voor alle kinderen: er zijn erbij die al vrij jong echte boekenwurmen zijn.
De kunst is om de kinderen die het aan het leren zijn, het niet tégen te maken. Zorgen dat ze er geen hekel aan krijgen.
Een absolute voorwaarde is dat de kinderen alle letters als klank kennen. Dat ze in staat zijn de klank om te zetten in de letter, of letters bij 2- of 3-klanken. En omgekeerd: het letterteken als klank, niet als naam!
Zeer in het nadeel werkt als de kinderen niet de klankletter kennen maar de letter als naam: de ‘rrrr’ als klank, is bij het lezen geen ‘er’.!
Veel jonge kinderen staan vreemd tegenover woorden, de combinatie van letters.
Een meester vroeg eens aan een kind om ‘hond’ op het bord te komen schrijven. Het kind kwam en tekende een hond. Het had zelf een hondje en de tekens
h o n d hadden niets te maken met zijn koppie, pootjes en zwierige staart.
In de vrijeschoolpedagogie worden de letters aangeboden d.m.v. beelden. Het beeld spreekt nog tot de verbeelding – vooral als het uit een verhaal is genomen dat van te voren aan de kinderen is verteld, een verhaal waarmee ze even ‘geleefd’ hebben.
Hier vind je er prachtige voorbeelden van.
Deze zwaan wordt uiteindelijk de ‘zzzzz’ en pas weer veel later de ‘zet’.
Zo krijgt iedere letter eerst betekenis, voordat deze tot de astractie wordt die we als lettertekens in het gedrukte schrift zien.
Wanneer bv. de ‘z’ ‘w ‘ ‘aa’ ‘n’ aan de beurt zijn geweest, is het mogelijk de overstap te maken van het beeld zwaan naar de verklanking.
Voor het kind is de verbinding: als de mensen ‘zwaan’ zeggen en het gaan opschrijven, zie je nog de zwaan aan het begin staan (zzz), je ziet het water, (www). Maar ze kunnen niet iedere keer die tekeningetjes maken, alleen wat er overgebleven is.’
Belangrijk is dan ook dat de kinderen in hele woorden de afzonderlijke tekens gaan herkennen: het woord kunnen analyseren, zodat er besef komt van het woord als samengestelde lettercombinatie. |
Naar het hele woord kijken is voor het lezen erg belangrijk.
Het als een geheel, ik kan ook zeggen één geheel – letterlijk in het oog vatten.
Daartoe moet je het kind de tijd geven.
Dat gebeurt vrijwel nooit!
Lezen, vooral in het begin, is vaak voorthobbelen van de ene letter naar de andere.
Het leesproces gaat dan zo: er staat ‘kip’ en het kind leest: k(uh) i p(uh) , in het beste geval moet het dan van juf of meester herhalen ‘kip’.
Maar veel dieper werkt het als je het kind naar dit woord laat kijken, het innerlijk laat analyseren en als uitkomsthet als één woord: kip! laat lezen.
Daardoor wordt het eigenlijk gedwongen naar het woordbeeld te kijken en dat gebeurt meestal niet als het kind begint te lezen ‘k(uh)….want nu kan er ook een andere letter komen, wat niet het geval is als het woord eerst als geheel wordt bekeken.
De zin is een ‘sprong
En wat voor het woord geldt, geldt ook voor de zin.
Het Duitse woord voor ‘zin’ is Satz en dat betekent ook ‘sprong’.
En het lezen van een zin, zou een sprong moeten zijn van hoofdletter naar punt. Dus niet een opgetelde hoeveelheid woorden.
Ook hier moet het kind eerst naar de zin kijken; deze innerlijk laten klinken en als het zeker is van de zaak: in lezen van hoofdletter naar punt.
Dat op ‘één ademstroom’ is heel belangrijk. De (punt)komma is een rustpuntje, waar je even mag ademen en dan in een vloeiende afhandeling door naar de punt.
Leesmethoden
Er zijn leesmethoden die starten met veel woordjes van een paar letters. Het bekende ‘An en Jan’, waarbij allerlei woordjes, zoals ‘kan, pan, man, men, pen e.d. gelezen moeten worden.
Maar er zijn fantasievollere mogelijkheden.
Lees bv. ‘Het huis van Adriaan‘
Dit is het huis van Adriaan,
dit is het graan,
dat lag in het huis van Adriaan.
Het kind moet naar de 1e zin kijken.
Jij zegt: ‘Lees het goed van binnen, zodat je het zo achter elkaar kan doen, begin maar als je klaar bent. Het woord dat nog niet gaat lukken, zeg ik.’
Het kind leest en mag niet aarzelen: ‘dit is het’, dan blijkt ‘huis’ nog moeilijk te zijn en ‘Adriaan’ ook. Je zegt ‘huis’ en het kind ‘van’ en jij weer ‘Adriaan.’
Omdat het een herhaalverhaal is, komt alles steeds weer terug. Een volgende keer weet het kind gewoon dat hier ‘huis’ staat. Enz.
Als je dit een kwartier doet, heeft het kind iets gedaan wat het kan en met hulp al iets geleerd.
Dan doe je weer even wat anders – denk bij de jonge kinderen aan de beweging – en pak je het bv. 2 uur later weer op; en dan nog een paar keer op de dag.
Vraag het kind op zeker ogenblik het eerste couplet helemaal alleen te doen.
Denk aan de ‘sprong’: kijken – innerlijk lezen – klaar?: hardop!
Stimuleer, wijs op de toekomst: ‘straks kan je het ook; het gaat weer beter dan gisteren’
enz.
Daar waar het niet gaat, openbaren zich probleempjes waar je dan apart aandacht aan moet besteden.
Er is nog meer, het kan ook weer anders.
Maar dit is zeker een methode voor de kinderen die nog ‘een drempel’ over moeten.
Schrijven en lezen: alle artikelen
Vrijeschool in beeld: alle artikelen
.
Nu de kinderen thuis zijn…..alles wat verzameld is
Nu de kinderen thuis zijn…..alle artikelen en auteurs/uitvoerenden op alfabet.
2073
.
VRIJESCHOOL 