VRIJESCHOOL – Opspattend grind (100)

.
(Tekst in blauw van mij; zwart uit artikel)

.

‘Op school leren over emoties is net zo belangrijk als taal en rekenen’

zegt juf Maxe de Rijk in haar column in Trouw van 13 nov. 2024.
Zij nam de column over van juf Naomi die ik in deze rubriek ook al eens noemde.
([58]  [78]

De overheid – de verschillende partij-politieke visies waarin nauwelijks ruimte is voor wat een kind – letterlijk – in wezen is, reduceert het kind al geruime tijd tot een ‘lees-rekenobject’ –  en het nieuwe rariteitenkabinet Schoof komt met nog meer van het oude.

Juf Maxe: áls taal en rekenen dan zo belangrijk moeten zijn, dan is het gevoelsleven van het kind dat ook.’

‘Goeiemorgen, Denzel!” Ik sta bij de deur van mijn lokaal en verwelkom mijn leerlingen. Denzel slentert naar binnen. Op de check-in, een bord waarop leerlingen invullen hoe ze zich voelen, schuift hij zijn naam onder de emotie boos en gaat gebogen achter zijn tafel zitten. Ik loop naar hem toe. Tranen druppelen op zijn trainingsvest. “Ik zie dat je boos bent”, zeg ik. Hij kijkt me aan: “Ik ben eigenlijk verdrietig.”

Zo staan en stonden – vanaf het prilste vrijeschoolbegin – de leerkrachten in de deuropening om de leerlingen bij het binnenkomen – en bij het weer naar huis gaan – de hand te schudden. 
Iedere dag weer kijken naar het kind dat je klas binnenkomt. Met nog naklinkend de woorden die je met je collega’s over het kind sprak: ‘Je moet zijn raadsel oplossen, van dag tot dag, van uur tot uur.’

Vanuit een menskundige optiek zou ik het gebruiken van een check-in-bord nog wel wat willen nuanceren, op leeftijd bv., maar dat doet niets af aan de betrokkenheid van juf op het welzijn van de kinderen.

‘Sociaal-emotioneel welbevinden is een belangrijke basis om tot leren te komen. Niet voor niks besteden scholen hier aandacht aan met lessen over emoties, maar ook bijvoorbeeld kunst, muziek, gym en wereldoriëntatie.’

Juf – en met haar velen – streef er iedere dag naar om het zelfbeeld van de leerlingen te versterken.
‘Het kabinet lijkt dit allemaal een beetje soft te vinden. De nadruk op taal en rekenen moet terug, zo blijkt uit het regeerakkoord. Dat zou de oplossing zijn voor de dalende prestaties in het onderwijs.’

Maar daar is wel wat tegenin te brengen vanuit een andere visie dan een partij-politieke: een ontwikkelingspsychologische.
In een proefschrift van Nil Horoz (VU) komt naar voren dat de focus op taal en rekenen de kansenongelijkheid vergroot en leerlingen uit sociaal-economisch lagere milieus juist niet tot leren laat komen.

Willen we dat leerlingen boven zichzelf uitstijgen, dan moet er ruimte zijn voor de complete ontwikkeling van het kind.

Op haar vorige school ontwikkelde juf met haar collega’s het vak persoonsvorming en socialisatie waarbij middelbare scholieren ontdekken wie ze zijn, wat ze willen en wat ze kunnen betekenen in de maatschappij. Twee uur per week, die afgaan van andere lestijd, bijvoorbeeld van Nederlands en rekenen. Maar wat bleek? De leerlingen presteren sinds de invoering van het vak beter dan ervoor, juist op vakken als Nederlands en rekenen.

Maxe gelooft erin en vertelt enthousiast over wat haar leerlingen later zeggen:

“De les over toekomstdromen. Doordat ik nu een plan heb over wat ik wil bereiken in mijn leven, doe ik extra hard mijn best.”

Daarom blijft ze met haar leerlingen oefenen.
Uiteraard Nederlands en rekenen, maar ‘we doen ook een check-in en praten over ons leven en de wereld om ons heen.

Het kabinet mag het onzin vinden, maar in de klas en de wetenschap wordt het tegendeel bewezen.

.

Rudolf Steiner:

Een op menskundig inzicht gebouwde pedagogie moet er volkomen van uitgaan, de ontwikkeling, de levensvoorwaarden af te lezen aan de menselijke natuur. Als de opvoeder goed kan ‘aflezen’, kan hij het kind zó helpen, dat de eigen aard van het kind te voorschijn komt. Alleen dan is de opvoedkunst echt gezond.
GA 310/69
Vertaald/73

Ook bij het kind dat nog in ontwikkeling is, willen wij er vandaag de dag geen kennis instampen, maar wij proberen zijn vermogens te ontwikkelen, zodat het niet meer nodig is dat het gedwongen wordt iets te begrijpen, maar dat het iets begrijpen wil.
GA 4/190
Vertaald/219

Juf Maxe is geen vrijeschooljuf.

Meer in wegwijzers

Opspattend grind: alle artikelen

Opvoedingsvragen: alle artikelen

Ontwikkelingsfasen: alle artikelen

Vrijeschool in beeld: alle beelden

.

3358-3159

.

.

.

.