.
P.C.Veltman, vrijeschool Leiden, nadere gegevens onbekend
.
PINKSTEREN
Merkwaardig is het Pinksterfeest! Het is aan de ene kant een oer-oud natuurfeest. Maar ontegenzeggelijk is het ook een christelijk feest. Vraagt men echter, hoe je dat vieren moet, dan blijven zeer velen het antwoord schuldig. Behalve de kleuters.
Zelfs het woord “Pinksteren” laat niet dadelijk raden waar het vandaan komt. Een “pink” is een kleine vinger of een jonge koe. Dat brengt ons niet veel verder. ‘Pfingsten‘ in het Duits geeft het vermoeden weinig voedsel. In het Engelse taalgebied zou “Whitsun” alleen iets zinvols kunnen betekenen, wanneer het woord ‘wit'(= geest) oorspronkelijk met een ‘h’ geschreven werd. Tegenwoordig betekent ‘whit’ niemendal. Geen zier dus. Anders was het ‘Geest-zon ‘, en daarbij laat zich wel iets denken. Het Franse ‘Pentecôte’ is een duidelijke samentrekking van het Griekse ‘pentèkostos’ dat ‘vijftigste’ betekent en tevens de band met het paasfeest vastlegt. Pinksteren, de uitstorting van de Heilige Geest, is namelijk op de vijftigste dag na Pasen, het Opstandingsfeest. En, hoewel Pinksteren zo’n echt Hollandse, wat boerse klank heeft, moeten we toch voor de taalkundige afleiding bij het Griekse woord ‘pentèkostos’ zijn, waarmee het de klanken p-n-k-s~t gemeen heeft.
Heeft de indaling van de Geest – als vurige tongen – iets gemeenschappelijks met het oude natuurfeest? Zijn het oude natuuraspect en het christelijk-religieus aspect zo verwant, dat zij Pinksteren tot een dubbel ‘geest-feest’ maken?
Nu, het kost weinig moeite om van het oude natuurfeest alleen nog iets mee te beleven. Ook in onze dagen. Pinksteren is een bloemen- en een bloesemfeest. Heerlijk is het immers om na de strenge, strakke, stijve en bazige dwang van de winterkou het gevoel te krijgen, dat men vrijer en onbezorgder kan ademen.
En wanneer men dan ziet, hoe in de natuur al het verstarde los wordt, hoe de sappen gaan stromen, de knoppen gaan zwellen, de aarde gaat geuren en de bloei verrassend snel inzet, dan geeft dat een warm en feestelijk gevoel. Wat een feest, al die openbarstende knoppen, die kleurige bloesems aan het donkere hout toveren. Geel, roze en wit, overal bloesems, van kleine kersenbloemetjes tot grote tulpvormige magnoliakelken. Lauwe lucht en stralende zonnewarmte helpen stevig mee. Het zijn toch duidelijk krachten uit een andere wereld, een sterrenwereld – de zon is immers ook een ster – welke de serieuze, ijverige groeivorming van de aarde aanraken. Natuurlijk, we vinden alles heel gewoon. Ja, ’t gebeurt toch ieder jaar? Maar is het eigenlijk niet iets bijzonders? De oude voorstelling, dat van de planten de Aarde de moeder is en de Hemel de vader, is eigenlijk een heel bruikbaar beeld voor een wonderlijke werkelijkheid.
Waar de Aarde een plant aanbiedt en naar boven richt, ontstaat de bloem als een kus van de sterrenwereld. De meeste bloemen zijn dit niet vergeten en bootsen in hun vormenspel trouw de sterrenwereld na.
Denkt u eens in: zo’n harde, stekelige cactus in een doodse, gloeiend-hete woestijn. Neem aan, dat u deze plant niet kent. Zou u dan ooit op het idee komen, dat dit vrij lelijke, starre stuk stekelige aarde zo’n grote, tere, prachtig gekleurde bloem zou vertonen?
Neen, dat idee zou u niet krijgen!
Nu, dan kost het ook minder moeite bij het overdenken van dit verschijnsel om iets te beleven van de aanraking door de andere wereld van hogere vorm-, licht- en warmtekrachten.
Pinksteren laat zien hoe de natuurgeest de aarde tot een bloemenfeest maakt.
Voor de mens echter geeft de natuur een beeld aan de ziel, wat het is om aangeraakt te worden vanuit een hogere wereld. De mens opent zijn hart voor de zon als een bloem. Wat voor de plant van de zon komt, is datgene wat de bloem de nodige warme vruchtkracht geeft. In het menselijke is dit echter een beeld voor de vurige tongen van de geest, die zich tien dagen na de hemelvaart vertoonden op de hoofden der apostelen, die toen zich pas bewust werden, dat de Christus in hen leefde voortaan, zodat zij hun taak om de boodschap van de Christus aan alle mensen en volken te brengen konden gaan uitvoeren.
Pinksteren is een heel oud en een heel jong feest. Een jong feest is een feest, waarmee men nog niet veel raad weet en dat men in de verre toekomst pas goed zal kunnen vieren.
Zoals de bloem zich opent voor de zonnekracht, zo zou de mens kunnen vieren, dat hij zijn ziel voor de Geest leert openen.
Een tweeledig Geest-feest dus.
Wij wensen u allen een heel goede Pinksteren!
.
Pinksteren: alle artikelen
Jaarfeesten: alle artikelen
152-145
.
VRIJESCHOOL 