.
Freek Zwanenburg, Antroposofisch Magazine nr. 5 2017
.
MEDIAWIJSHEID
Ik bezoek regelmatig vrije basisscholen voor lezingen en brainstormsessies over mediawijsheid. Hier signaleer ik een groeiend gevoel van urgentie en verantwoordelijkheid om een krachtige, holistische visie en beleid ten aanzien van iot en media te ontwikkelen. Leraren en ouders denken samen na over vragen als: Welke houding ten opzichte van media willen wij overbrengen? Welke relevante digitale vaardigheden willen wij aan kinderen meegeven? En hoe kunnen wij iet en media op kunstzinnige en morele wijze integreren in hetvrijeschoolonderwijs?
Vanuit de antroposofie bezien vormen technologie en media een grote uitdaging voor de moderne mens. Er zijn fantastische mogelijkheden, maar op verkeerde wijze ingezet kan het gebruik ervan tot fysieke problemen, verslaving, verlies van vitaliteit, eenzaamheid en materialisme leiden. Tot een verstarring van het denken, voelen en willen. Voor een gezonde ontwikkeling zou een kind juist bezig moeten zijn met kunst, met de natuur, met levendige verhalen en daadwerkelijke contacten.
Moeten we daarom bang zijn voor iets, het enkel als slecht zien? Nee. Het is juist ook de antroposofie die oproept om met een heldere geest en gebalanceerd gevoelsleven naar deze hedendaagse uitdagingen te kijken. Sluit je niet af van het moderne bestaan vanwege de mogelijk schadelijke elementen ervan, zei Steiner. We leven niet voor niks in deze tijd, juist de moderne uitdagingen bieden ons de mogelijkheid om als mensheid verder te groeien.
Dit is ook voor vrijescholen een belangrijke inspiratie. Kijk zo genuanceerd en objectief mogelijk naar de mogelijkheden en beperkingen van moderne technologie en media en baseer daarop je pedagogische en didactische keuzes. Focus niet te veel op de negatieve effecten, maar kijk ook naar de mogelijke meerwaarde. Zo kunnen vrijescholen kinderen ‘mediawijsheid’ meegeven: ‘het vermogen om digitale media in te zetten als gereedschap voor persoonlijke ontwikkeling en eigen welzijn, en dat van anderen’ Hoe ziet dat er in de praktijk uit? Een sporadische inzet van het digibord ter verrijking van de les. Reken- of taalsoftware om naar niveau te kunnen differentiëren. Filmopnames maken en die integreren in het eindtoneelstuk. Een klassengesprek over hoe met elkaar om te gaan op WhatsApp. Media creatief en sociaal leren inzetten, gezond en kritisch. Dat is de potentie van mediawijsheid op de vrijeschool.
Onze kinderen groeien op in een complexe wereld waarin het dagelijkse leven meer en meer bepaald wordt door technologie en digitale media. Nu zijn het vooral smartphones en tablets met internet, maar over tien jaar zijn dat waarschijnlijk robots, ingebouwde chips, nano-technologie en immense virtuele en ‘augmented’ werkelijkheden. Het ontwikkelen van een gezonde en bewuste omgang met deze digitale gereedschappen is misschien wel een van onze meest urgente opvoedtaken in deze tijd. Hoe leren wij kinderen om niet slaaf, maar baas te worden van de moderne technologie?
Freek Zwanenberg werkt bij Bureau Jeugd & Media en is gespecialiseerd in de mediapedagogiek in het vrijeschoolonderwijs. Hij geeft medialessen op scholen, verzorgt lezingen op ouderavonden en is samen met Justine Pardoen auteur van het Handboek Mediawijsheid (hier in PDF te lezen).
.
Voor meer over media: opvoedingsvragen onder nr. 19-12
.
2411
.
VRIJESCHOOL 