.
Carla Niphuis, Jonas 12, *03-02-1984
.
DOE DE ‘LEVENSZIN’
.
Kun je luisteren naar ‘jezelf’. Kun je je ademhaling, hartslag,
bloedsomloop horen? Het is duidelijk dat die signalen ons niet bereiken via het gehoor, maar door een ander zintuig: de levenszin. Carla Niphuis geeft enkele suggesties om de werking van de levenszin waarneembaar te maken.
.
Een eenvoudige concentratie-oefening: ogen sluiten, luisteren. Wat hoor je om je heen? In de kamer, buiten de kamer? Hoe ver weg kun je luisteren? Kun je – luisterend – terugkomen in de kamer bij jezelf? Kun je ook binnenin jezelf ‘luisteren’? Alle keren dat ik deze oefening met een groep deed – ter voorbereiding van een schilderoefening of iets dergelijks – is het mij opgevallen met hoeveel vreugde de deelnemers vertelden over hun waarneming, met name over wat ze in zichzelf bleken te kunnen waarnemen. Je kunt in jezelf kruipen, en wat je daaraan beleeft is voor anderen nog herkenbaar ook! Wel rijst de vraag wat je nu nog echt hoort, je ademhaling vast wel, maar je hartslag, het stromen van je bloed? Het is duidelijk dat ons innerlijk welbevinden niet via het gehoor, maar via een ander zintuig ons bewustzijn bereikt. De werking van de toestand- of levenszin zijn we ons merkwaardigerwijs meestal alleen door negatieve signalen bewust: we beseffen dat we honger hebben, pijn, een gevoel van onbehagen, behoefte aan lucht of beweging. De positieve kant word je je alleen bewust als je daar uitdrukkelijk moeite voor doet, zoals in de hierboven beschreven oefening. Toch kan, langs indirecte weg. de werking van de levenszin ook in positieve zin overtuigend waarneembaar zijn.
Ik ken iemand die het presteert om, ondanks een druk bezet leven, soms midden op de dag ergens rustig te gaan zitten op een manier die zoveel tevredenheid uitstraalt dat je er bijna jaloers op zou worden. Blijkbaar hoeft er dan niets, dreigt er niets, is alles volmaakt in orde. Niet gaan zitten omdat je ergens op wacht, omdat je moe bent, omdat je werkt. Nee, zomaar, zitten omdat dit – zo te zien – op dat moment als zinvol ervaren wordt. Ook aan kleine kinderen valt in dit opzicht veel te beleven. Gebaad, gevoed, kan zo’n kindje in-tevreden lijken, een en al vertrouwen en goede zin. Als volwassene ligt dit positieve contact met jezelf veel minder vanzelfsprekend binnen bereik. Jammer, want het geeft vertrouwen om jezelf als levend wezen te ervaren, het vormt een hechte basis voor wat je als mens onderneemt, het is een goede remedie tegen angst en gevoel van leegte. Het zou daarom weleens heel belangrijk kunnen zijn om onze levenszin bewust te activeren.
Een manier om daar verder mee te komen zou kunnen zijn het omgaan met signalen die met name kinderen vanuit hun levenszin geven. Dat signalen van onbehagen (honger, dorst, pijn, slaperigheid) die een kind geeft voor ons aanleiding moeten zijn tot verzorgende maatregelen, spreekt vanzelf. Het uitblijven van een adequate reactie op primaire levensbehoeften kan ernstige groeistoornissen ten gevolge hebben en een harmonische ontwikkeling blijvend in de weg staan. Maar het is misschien net zo belangrijk om de positieve signalen vanuit die primaire levenssfeer te honoreren, minstens door ze op te vangen en liefst door erop te reageren. Niet alleen voor het kind belangrijk, ook voor onszelf.
We doen het trouwens al: niet voor niets praten we bijna vanzelf tegen het kindje dat er zo tevreden bij ligt. De sfeer die daarvan uitgaat kunnen we versterken en in onszelf verder tot ontwikkeling brengen. Een goed ontwikkelde levenszin maakt ontvankelijk voor kwaliteit van leven. Alles is in orde, we zijn zelf het instrument waardoor het leven stroomt, z’n evenwicht vindt, oproept tot vertrouwen.
Een heel andere mogelijkheid om onze levenszin te oefenen wordt op dit moment* (tot eind februari) geboden door het Rijksmuseum. De tentoonstelling ‘Ierse Kunst’ biedt een unieke kans om te beleven hoe de mens in staat is vraag en antwoord in volmaakte harmonie met elkaar te verbinden. Met aandacht het lijnenspel op stenen, schilden, sieraden en tekstversieringen volgend, kun je je verbinden met het gebied van waaruit ooit dit geduldig en harmonisch scheppen mogelijk was. Je kunt je zodanig in een bepaald motief verdiepen dat je op- en neergaande lijn, beweging en tegenbeweging, detail en totaal gaat meebeleven. Zo kan een Iers (vlecht)motief een meditatieobject worden waar moed uit geput wordt voor de dag, voor het leven.
‘Luisteren’ naar de harmonie in ons lichaam, in dialoog treden met het vertrouwen dat het kind uitstraalt, vlechtmotieven** meebeleven: mogelijk zijn het levenszin versterkende activiteiten waarbij nog plezier gewaarborgd is ook.
**vlechtmotieven worden in de 4e klas geoefend in het vak vormtekenen
Zintuigen: alle artikelen
.
Soesman: ‘De 12 zintuigen‘
König: ‘De eerste 3 jaren van een kind’
.
672-615
.
.
VRIJESCHOOL 