.
EEN LICHTJE VAN EEN POMPOEN
Als stadsboeren waren we laaiend enthousiast toen er uit de kleine zaadjes echte pompoenen begonnen te groeien in ons tuintje. Toen de prachtige winde-achtige bloem verlepte begon de vrucht te groeien. Botanisch gezien is de pompoen een (zij het flink uit de kluiten gewassen) bes. De eerste werd heel groot en omdat we zo vurig hoopten op een groot exemplaar lieten we hem prompt te lang staan en nadat we een regenweek lang niet in de tuin kwamen was hij plotseling verrot.
De volgende drie vielen ten prooi aan onzichtbare slakken, maar gelukkig konden we de laatste drie redden voor herfsttafel en consumptie, al waren deze wel vrij klein.
Met Sint-Maarten holden we de mooiste goudgele uit, net zoals een koolraap met een scherp mesje en een lepel. Natuurlijk is het beeld van de knol uit de grond als lichtje juister dan van de pompoen, die boven de grond groeit, maar ik denk dat je zulke dingen best naast elkaar kunt hanteren.
Toen ik een paar mensen onder de optocht tegen elkaar daarover hoorde kibbelen, leek me dat nog allerminst de bedoeling! ‘O, een pompoen, dat kan niet, hoor!’ De ander geschokt: ‘Waarom niet?’ ‘Hij komt toch niet uit het donker van de aarde?’ De ander (inmiddels hersteld): ‘Nee, hij toont de zonnekracht, ook goed?’ Ach, laten we wel wezen: een papieren lantaarn groeit ook niet onder de grond! Onze traditionele rapenstamppot met Sint-Maartensavond kon best een pompoenuitbreiding verdragen. Er is met het op zichzelf vrij neutraal smakende vruchtvlees heel veel culinairs aan te vangen, bakken, roosteren, verwerken tot moes, gelei, sap of taart. (Er hebben al meerdere jaren prima receptvoorbeelden van in Jonas gestaan).
In Amerika kan de pompoen op een rijke traditie bogen; hij is dan ook uit Noord-Amerika afkomstig en bij de kolonistenverhalen kom je hele lekkere recepten tegen, in bijvoorbeeld de boeken van ‘Het kleine huis’ van Laura Ingalls Wilder. Er is ook een kookboek uit die tijd uitgegeven.
Op Onafhankelijkheidsdag kent men als nagerecht een traditionele pompoenentaart en met Thanksgiving Day (Dankdag voor het gewas) holt men pompoenen uit tot lantaarns.
In Frankrijk in de vroegere Parijse Hallen koos men een ‘pompoenenkoning’ (degene, die met de zwaarste pompoenen binnenkwam).
De zaadjes kun je in kettingen verwerken. Als ze gedroogd zijn en je wilt ze toch nog eten, dan kun je ze even nat maken, daarna roosteren in de oven en met wat zout bestrooien. Je kunt pompoenen wel een jaar lang bewaren.
(Tineke Geus, Jonas 5, 29-10-1982)
.
St.-Maarten: alle artikelen
Jaarfeesten: alle artikelen
VRIJESCHOOL in beeld: St.-Maarten
.
333-313
.
VRIJESCHOOL 