VRIJESCHOOL – Nederlandse taal

.

‘tips en trucs’

Hier volgen ‘tips en trucs’  Heb je zelf goede: je kunt ze hier plaatsen via pieterhawitvliet -voeg toe-gmail – punt- com

SPATIES
Soms wil het maar niet lukken om bepaalde goede gewoontes aangeleerd te krijgen, bv. om tussen de woorden zo veel ruimte te laten dat vergissing of verwarring bij het lezen is uitgesloten.

Humor – Steiner benadrukte het vaak – kan wonderen doen.

Iets (ver)wonderlijks, iets verrassends, ook.

Er bleven in een 5e klas te veel kinderen de woorden te dicht op elkaar schrijven. Ik had er – misschien wel tè vaak – aandacht aan besteed, maar echt helpen deed dit niet.

Op zekere dag schreef ik dit op het bord:

tomentoatentomatentomatentovrat.

‘Ja, wat staat daar – lees het maar voor.’  Dat lukte niet. ‘Misschien lukt het, als je de juiste spaties aanbrengt.’

Nieuwsgierig en ijverig toog de klas aan het werk.

Toen vonden ze gezamenlijk het antwoord:

tom en to aten tomaten
tom at en to vrat.

Natuurlijk, de hoofdletters nog!

De ‘spatieboodschap’ werd door de meeste kinderen goed begrepen!

0-0-0-0-0-0-0

KOMMA
Interpunctie is lastig en moeilijk aan te leren.
De hoofdletter aan het begin van de zin en de punt als afsluiting lukken nog wel. De komma wordt al moeilijker.

Het belang onderkennen van wat de komma eigenlijk kan doen, helpt vaak.

De plaats van de komma maakt soms een wereld van verschil:

De zon, niet de regen deed het ijs smelten.
De zon niet, de regen deed het ijs smelten.

Wanneer je daar slordig mee omgaat, kan dat tot hilarische situaties leiden:

De politie-agent niet, de dief moest de cel in.
De politie-agent, niet de dief moest de cel in.

Kinderen van klas 5/6 zijn zeer goed in staat zelf leuke voorbeelden te zoeken.

Dat helpt weer om aandacht voor de komma te hebben.

0-0-0

Dictee – oefenen van de tweeklank ui

Onze moeilijke spelling vergt, om ze te leren beheersen, veel oefening. Van oudsher, min of meer, is het ‘dictee’ een middel.

Wie naar de meeste dictees kijkt, ziet daar eigenlijk steeds een opsomming van zinnen die in wezen niets met elkaar te maken hebben. Vaak ook zonder enige fantasie: gewoon mededelingen.

Vanuit menskundig opzicht doen ze een direct appel op de dode intellectkrachten.

Rudolf Steiner die steeds voor ogen had ‘heel de mens’ aan te spreken – dat is in dit concrete geval: meer fantasiekracht bij dit doodse onderwerp – raadde meer humor aan bij het samenstellen van een dictee. Dat is: meer sympathie bij de antipathie van het denkend spiegelen; meer bloedskrachten bij het zenuwenwerk; (Algemene menskunde, 2^e voordracht)

Omdat de samenstellers van taalboekjes dit bij mijn weten tot op heden nauwelijks doen, zul je als klassenleraar zelf (opnieuw) creatief moeten worden.

Bij mijn verzamelde artikelen vond ik dit. M.i. een heel redelijk geslaagde poging om de UI te oefenen.

Uiige bui
Uiltje muilpruim
Duizenden guiten kruipen en sluipen.
Niet te stuiten!
Het luimige tuig buitelt en duikelt van kruin tot kruin, van huis tot huis.
Buit voor de snuit!
Kuikens ontluiken onder de kuiven; na luieren kuieren de luibuizen van pruik tot pruik.
Duidelijk besmuikt fluisteren zij:
‘Puik! Een volle buik!
Huiden huiveren.
Duizenden luiden bekruipen de stuipen…
Wat een kruis!|
Luister: niet pruilen of huilen, ruilen noch vervuilen; kuisen, die luizen

                                                                              UIT

 (Vrijeschool Leiden, nadere gegevens onbekend)

.

Nederlands: alle artikelen

.

318-298

.