.
Tekst in blauw van mij, zwart citaat.
.
Zolang ik de vrijeschool peuter- en kleuterklassen ken – toch wel zo’n 50 jaar – zie ik de kinderen met hun begeleider(s) dagelijks buiten, waar wordt gespeeld en gewandeld.
De kinderen bewegen er wekelijks meer dan hier voor het reguliere onderwijs wordt aangetekend.
Vanuit het inzicht dat beweging een voorwaarde voor ontwikkeling is, komt Jannette Prins, taaldocent en onderzoeker, tot de conclusie ‘dat de kinderen in de natuur meer taal leren.‘
Nog een reden om deze waardevolle ‘vrijeschoolgewoonte’ te blijven koesteren en niet in te leveren voor ‘meer achter de tafeltjes met intellectuele werkjes’.
.
Jannette Prins, docent en onderzoeker, concludeert op grond van onderzoek, dat
‘kinderen spraakzamer zijn in de natuur’ en
kinderen hebben in de natuur meer te vertellen dan op stenen.’
Prins observeerde in een dagopvang Daan van 3 spelend met andere kinderen:
“Kijk jongens! Hier komen paprika’s, laten we kijken of ze heel groot zijn.”
Daan en de andere kinderen droegen, heimelijk verstopt in hun hesjes, recorders en zo kon Prins hun conversatie terughoren.
Daan zei ook iets over de lengte van de zonnebloemen.
Daarna moesten de kinderen op een betegeld pleintje spelen en nu bleken ze ineens veel minder te vertellen. Ze gingen pakkertje spelen en er klonk alleen:
‘Stop, stop! Nu gaan jullie ons pakken.’
Op 12 december 2024 promoveerde Prins aan de Vrije Universiteit Amsterdam>
Haar onderzoek ging over de taalontwikkeling van kinderen tussen de twee en zeven jaar in relatie tot een natuurrijke omgeving.
De ‘proefpersonen’, peuters en kleuters, speelden afwisselend tien minuten in de natuur en tien minuten op een ‘grijze’ plek.
En dan blijkt dat ‘kinderen in de natuurrijke omgeving spraakzamer zijn; ze gebruikten er 30 procent meer taal. Kleuters maken in de natuur meer zinnen, peuters gebruiken meer woorden.’
Dat de kinderen meer kletsten in de natuur kwam als een verrassing voor Prins. Dat ze andere soorten gesprekken zouden voeren, had ze eerder verwacht, op basis van kennis over de relatie tussen de natuur en spelkwaliteit. Een groene omgeving verlaagt stress en verhoogt aandacht. Dat zorgt voor meer ontspanning in spel. En de natuur lokt creativiteit uit, maar ook probleemoplossend en verkennend spelgedrag. En daarbij praten kinderen heel wat af, zegt Prins.
Prins kwam op het idee doordat ze als taaldocent veel aandacht heeft voor taalachterstand.
In wetenschappelijk onderzoek vond ze weinig over de vraag of een groene omgeving van invloed is op taalontwikkeling van kinderen.
Natuurlijk, taalontwikkeling is veel praten en veel voorlezen.
‘Maar de natuur blijkt een onverwachte leermeester”, zegt Prins.
De taal die in de natuur wordt gebruikt, is meer verbonden met de fysieke plek, wat daar gevonden wordt en daar wordt over ‘onderhandeld’: “Deze eikels zijn ons geld.” “Nee het zijn snoepjes!”
Ook stellen kinderen in een park of moestuin meer vragen, bijvoorbeeld over hoe planten groeien, of welke dieren ze zien. De natuur leeft en verandert steeds, blijft nieuwsgierigheid opwekken. De aanwezigheid van takjes, bladeren, zand, kastanjes is een bron van spel. En die elementen geven ook weer vaker aanleiding tot speels tellen, meten, ordenen en verzamelen. Denk aan peuter Daan die wil weten hoe lang de zonnebloem is. Dat is allemaal anders op een ‘grijs’ plein, vertelt Prins. “Op een betegeld plein is er minder spelaanleiding, dan gaan kinderen sneller in hun eigen fantasie. Ze gaan dan poesje of boef worden, tik- en renspelletjes doen. Daar is niets mis mee, maar vooral op jonge leeftijd heeft die fantasie ondersteuning nodig.”
De gezichtspunten van Prins vind je in haar boek: Taal in de natuur.
Een groen schoolplein is duur, maar,. aldus Prins, je kan ook naar een park of moestuin gaan, zolang het maar geen keurige bloementuin is waar kinderen niks mogen aanraken. “Ze moeten er volop kunnen spelen met wat er te zien en te vinden is, juist dat lokt taal uit.”
Bron: Trouw, 23-11-2024
.
Vrijeschool Utrecht
Er zijn al heel veel mooie plekken
Meer over taalontwikkeling:
kleuterklas*
een sprekend voorbeeld van een dag in de kleuterklas
Spraak- en taalontwikkeling
Goed leren spreken doe je vóór je zevende.
Het belang van goed waarnemen hoe het met de taalontwikkeling van het kleine kind gaat; eventuele fysieke stoornissen en de gevolgen.
Peuters en kleuters: alle artikelen
Opvoedingsvragen: alle artikelen
Vrijeschool in beeld: peuters en kleuters
Meer
.
3405-3203
.
.
.
VRIJESCHOOL 