Tagarchief: handvaardigheidsonderwijs GA 303 vdr. 12 blz. 248 vert.

.

Wellicht doet de uitdrukking ‘handvaardigheid’ wat ouderwets aan, zoals bv. ook ‘nuttige’ handwerken – het vak handwerken werd ooit zo genoemd – maar wat Steiner erover zegt, valt voor mij weer binnen de categorie ‘100 jaar oud, maar niet van gisteren’.
Net zoals zijn ‘wegwijzers‘.

In de neuro-wetenschap wordt het steeds duidelijker hoe en welke bewegingen van invloed zijn op de vorming van de hersenen, in het vormen van alle mogelijke verbindingen die (o.a.) het denken ten goede komen.

En dat beweerde Steiner al in de jaren rond de oprichting van de 1e vrijeschool in 1919.

Het ging hem om ‘menskunde’ en wat de leerkracht daarmee kan en moet! om leerstof hulp te laten zijn als ontwikkelingsstof.

In GA 301 [op deze blog vertaald komt opnieuw ter sprake de samenhang tussen denken en beweging. zoals dat in GA 201 en GA 297A vanuit een bepaald perspectief werd belicht.

In GA 302 spreekt Steiner in de 2e voordracht [Stuttgart, 13-06-1921] weer over hoe een kind leert, zou moeten leren – met het oog op de ontwikkeling van hoofd, romp en ledematen.

GA 303

Die gesunde Entwickelung des Menschenwesens
Gezondmakend onderwijs

Voordracht 8, Dornach 30 december 1921 

Die Einrichtung der Waldorfschule
 De gang van zaken in de vrijeschool

Blz. 143  vert. 156

In diese Zeit fällt dann auch noch dasjenige hinein, was als besonders wichtig gehalten werden muß: der Handarbeitsunterricht; auch
zum Teil dasjenige, was man gewöhnlich als den Handfertigkeitsunterricht bezeichnet. Der Handarbeitsunterricht wird gemäß dem Prinzip der Waldorfschule, das ja in einer Klasse Knaben und Mädchen ver­einigt, auch für Knaben und Mädchen gleichmäßig getrieben. Und es ist im Handarbeitsunterricht eine große Freude für einen, wenn die Knaben und Mädchen zusammen stricken, häkeln und andere ähnliche Arbeiten machen. Man kann durchaus aus der Schulpraxis heraus die Versicherung geben, obgleich der Knabe etwas anderes hat von dem Stricken als das Mädchen, daß dennoch der Knabe auch viel hat da­von, und daß er es vor allen Dingen mit großer Freude tut. Es ist dieses Zusammenarbeiten für die Gesamtentwickelng eines Menschen, wie sich bisher gezeigt hat – ich werde auch das in den Einzelheiten noch besprechen -, von einem ganz besonderen Vorteile. In dem Handfer­tigkeitsunterricht müssen dann wiederum die Mädchen genau dasselbe mitmachen, was die Knaben machen, schwerere Arbeiten, so daß über­all auf die Geschicklichkeit, auf das Geschicktwerden des Menschen hingesehen werden kann.

In de ochtenduren komt ook nog aan bod wat als bijzonder belangrijk moet worden beschouwd: de les handwerken. Gedeeltelijk ook dat wat men gewoonlijk handvaardigheidsonderwijs noemt. De handwerkles wordt gegeven volgens het principe van de vrijeschool, waarin meisjes en jongens samen in een klas zitten, zowel aan de jongens als de meisjes. En het is in de handwerkles voor ons een grote vreugde wanneer de jongens en meisjes samen zitten te breien, te haken en andere, soortgelijke activiteiten. We kunnen vanuit de praktijk de verzekering geven dat, hoewel de jongen het breien anders beleeft dan het meisje, de jongen er ook erg veel aan heeft, en dat hij het voor alles met veel plezier doet. Dit samenwerken is voor de totale ontwikkeling van een mens, zoals tot nu toe gebleken is — ik zal ook dat nog in details bespreken — een heel bijzonder voordeel. In het handvaardigheidsonderwijs moeten dan op hun beurt de meisjes net zo meedoen als wat de jongens doen, zwaardere werkzaamheden dus, zodat overal de aandacht gericht kan worden op de ontwikkeling van de behendigheid, het handig-worden van de mens.
GA 303/143
Vertaald/156

Voordracht 12, Dornach 3 januari 1922

Das Kind vom zehnten bis vierzehnten Lebensjahre:
Pädagogik und Didaktik II
Het kind van 10 tot 14
Pedagogie en didactiek 2

Blz. 220  vert. 248

Unmittelbar nachdem wir den Menschen aus dem schulpflichtigen Alter entlassen, muß er in dasjenige eintreten, was ihn für diesen oder jenen Beruf vorbereitet. Da muß ihm dasjenige überliefert werden, was nun nicht mehr bloß allein aus der menschlichen Natur gegeben wird, sondern was in der Zivilisation als für diesen oder jenen Beruf geeignet aufgespeichert ist. Da muß der Mensch also an eine Spezialität des Lebens anpassungsfähig sein. Wir versuchen gerade in unserer Pädago­gik diesem Hinausgehen in das Leben dadurch gerecht zu werden, daß

Direct nadat de schoolplichtige leeftijd eindigt en we hem laten gaan, moet hij beginnen zich voor te bereiden op een of ander beroep. Dan moet aan hem worden doorgegeven wat nu niet meer alleen uit de menselijke natuur gegeven wordt, maar wat in de beschaving als bestemd voor een of ander beroep besloten ligt. Daar moet de mens dus in staat zijn zich aan te passen aan een specialiteit van het leven. We proberen juist in onze pedagogie te voldoen aan deze intrede in het leven

Blz. 221

wir bei den Kindern oder jungen Leuten, die eben im vierzehnten, fünf­zehnten Lebensjahre stehen, nun allmählich ganz praktische Unter­richtszweige, Weberei, Spinnerei eintreten lassen, an denen wir das Hineinwachsen in das Leben heranbilden wollen. Denn so etwas zu kennen, namentlich an so etwas einmal herumhantiert zu haben, wie an Weberei, Spinnerei, das ist nicht nur für den wichtig etwa, der ein Spinner, ein Weber werden soll, sondern das ist für jeden Menschen, der lebenspraktisch sein will, von außerordentlicher Bedeutung. Es handelt sich dann nur darum, daß man es trifft, gerade im richtigen Alter die richtigen Dinge zu behandeln.

door bij de kinderen of jongelui, die veertien of vijftien jaar oud zijn, nu geleidelijk zeer praktische vaklessen te introduceren, zoals weven en spinnen, waaraan we het binnengroeien in het leven willen ontwikkelen. Want zoiets te kennen, vooral zich met zoiets als weven en spinnen te hebben beziggehouden is niet alleen voor iemand die spinner of wever zal worden belangrijk, maar is voor ieder mens die praktisch in het leven wil staan van buitengewoon groot belang. Het gaat er dan alleen om, dat we op de juiste leeftijd de juiste dingen behandelen.
GA 303/220-221
Vertaald/248-249

In voordracht 14 van deze GA komt handewerken en kunstzinnige vormgeving aan bod, met voorbeelden en vragen van mij.

Rudolf Steiner over handvaardigheid: alle artikelen

Handvaardigheid: alle artikelen

Menskunde en pedagogie: [5] Intelligentie (hand en intelligentie)

Vrijeschool in beeld: alle beelden

.

3075-2889

.

.

.